کشوری را تصور کنید که دولت عملا کارکنان خود را مجبور می کند که یک روز کاری را تعطیل کنند. در جاییکه ساختمان های اداری یکپارچه، مملو از کارمندان مرد و زنی است که لباس های تک رنگ سیاه بر تن دارند، دولت مجبور است، ساعت ها بعد از غروب آفتاب زمانیکه بقیه دنیا به تختواب هایشان رفته اند، برق این ساختمان ها را قطع کند تا کارمندان مجبور شوند از پشت میزهایشان بلند شوند به خانه بروند. این جمله ها شبیه بخش آغازین یک رمان ویران شهری است یا شبیه نسخه سال 2018 کتاب علمی تخیلی سیاه “کلان شهر” نوشته فریز لنگ در 1927 است، ولی در واقعیت، توصیفی کاملا مناسب از زندگی کاری درصد زیادی از کارمندان ژاپنی است. تا پایان این مقاله جذاب با سایت رزرو هتل ایران هتل آنلاین همراه باشید و هوشمندانه سفر کنید.
دولت برای تنظیم مجدد انتظارات مردم از مفهوم مفید بودن در زندگی کاری، به تازگی مفهومی کاملا جدید با عنوان “دوشنبه های درخشان” معرفی کرده است. این مفهوم یکی از اقدامات دولت است که شرکت ها را تشویق می کند تا به کارمندانشان اجازه دهند تا حول و حوش ظهر به سرکار بروند و در نتیجه کارکنان در آغاز هفته می توانند بیشتر بخوابند.
در مورد فرهنگ مهلک کارکردن بیش از اندازه ژاپنی ها چیزهای زیادی نوشته شده، ایده های زیادی داده شده و داستان های زیادی گزارش شده است. در حقیقت، کار کردن بیش از اندازه در ژاپن امری کاملا پذیرفته شده و رایج است و حتی کلمه ای برای مردن ناشی از کار بیش از حد نیز وجود دارد: کاروشی. وزارت سلامت، کار و امور اجتماعی ژاپن، بدون اینکه زیاد به جزئیات موضوع بپردازد، دو نوع برجسته کاروشی را مشخص کرده است: فرسودگی، که منجر به بیماری های قلبی و عروقی می شود، و مخرب ترین نوع آن، خودکشی است که به مشکلات سلامت روانی مربوط می شود و ناشی از کار بیش از اندازه است.
یکی از بزرگترین داستان های کاروشی که در سرتاسر جهان تبدیل به تیتر اخبار شد، مرگ ماتسوری تاکاهاشی 24 ساله در سال 2015 بود که کارمندی تحصیل کرده و تازه استخدام شده در شرکت دنسو (بزرگترین آژانس تبلیغاتی ژاپن) بود. این کارمند جوان بعد از کمتر از یکسال کار برای این شرکت، گزارش شده که 105 ساعت یا بیشتر در طول ماه اضافه کاری می کرده است. دو سال پیشتر، در سال 2013، میوا سادو، خبرنگاری 31 ساله، بعد از 259 ساعت اضافه کاری در ماه پیش از مرگش (که به معنی یک روز کامل اضافه کاری در هر هفته است)، در اثر نارسایی احتقانی قلبی که بخاطر کار بیش از حد بوده است، درگذشت.
دولت در واکنش به این مرگ های هولناک، سعی کرده تا تعدادی برنامه برای کمک به حل تعادل به هم ریخته ی زندگی و کار در ژاپن ارائه دهد، و در حالت خوشبینانه، طرح دوشنبه های درخشان یکی از این برنامه هاست که بالاخره اجرا خواهد شد.
قبل از اعلام این طرح، بزرگترین کمپین ملی مبارزه علیه کار بیش از اندازه، طرحی بود به نام “جمعه های جایزه دار” که چندان خوب برنامه ریزی نشده بود. در این طرح شرکت ها تشویق می شدند تا به کارمندان خود اجازه دهند تا جمعه آخر هر ماه، زودتر کارت خروج خود را بزنند. این طرح علاوه بر کمک به کارکنان، قصد داشت تا به مردم وقت بیشتری برای خرید کردن یا شام را بیرون از خانه خوردن یا مسافرت های آخر هفته ای دهد تا باعث رشد اقتصادی نیز بشود.
یکی از موانع اصلی این کمپین، به جز پر رنگ کردن ننگی که زودتر ترک کردن محل کار به دنبال دارد، این بود که در بسیاری از شرکت های ژاپنی، آخر هر ماه، یکی از پر مشغله ترین ایام در ادارات است. در دنیایی که هنوز قوانین و مقررات کاملا قدیمی هستند، آخر ماه در بسیاری از شرکت های ژاپنی به معنی بستن حساب های ماهانه و ضرب الاجل گزارش هاست، و برای افراد شاغل در بخش مالی و منابع انسانی، زمان گرفتن فیش حقوقی است. پس خیلی هم تعجب آور نبد که بعد از 12 ماه از شروع این طرح، تنها 11.2 درصد از کارمندان از این روز به خصوص استفاده کرده بودند.
ایده دوشنبه تا دیر وقت بخواب، مربوط به مفهوم “جمعه های جایزه دار” است، اما منطقی تر است. اول اینکه، بسیاری از ما در سراسر دنیا، بعد از یک هفته طولانی له و لورده ایم و احتمالا می خواهیم آخر هفته خودمان را روی کاناپه بگذرانیم. با این وجود، با وجود هفته کاری پیش رو، بسیاری از کارمندان بعد از ظهرهای یکشنبه را هم تقریبا خراب می کنند، چرا که می خواهند سخت نگیرند و اجازه می دهند که در حالیکه در خانه مانده-اند، بعد از ظهرشان با مملغمه ای از اشتیاق احتمالا پیش بینی های وحشت آور درباره ی یک هفته کاری دیگر، به هدر برود.
اگر شما بدانید که فردا مجبور نیستید تا اواسط روز به اداره بروید، احتمالا فکر بیرون رفتن در بعد از ظهر یکشنبه، جذابتر خواهد بود، و وقتی به آن فکر می کنید، منطقی تر به نظر می رسد. اگر همه قبول دارند که دوشنبه ها خر است، پس چرا این روز را کوتاهتر نکنیم؟ وزارت اقتصاد، تجارت و صنایع، به عنوان سردمدار این جنبش، از کارکنان خود به عنوان موش آزمایشگاهی (احتمالا مشتاق) استفاده کرد و نیمه اول روز دوشنبه، 27 جولای، را تعطیل اعلام کرد و به همین دلیل این کشور به خاطر تعطیلی از هم نپاشید. اینکه صنایع بزرگتر گوی سبقت را از دولت بربایند یا نه، هنوز مشخص نیست، ولی با این وجود، این برنامه از طرح های قبلی امیدوارکننده تر است. بنابراین، جای امیدواریست که شروع هفته کاری در ژاپن در شرف یک درخشندگی بیشتر باشد.
