معماری بیونیک

در دنیایی که در آن هر روز شاهد رشد و تغییر بسیاری از چیزها هستیم، تغییر سبک معماری نیز امری غیرعادی نیست. اما گاهی برخی از بناها با طراحی عجیب و پیچیده ی خود ما را متحیر می کنند. شاید باور کردن آن مشکل باشد که این سبک های فوق مدرن خاستگاهی جز طبیعت ندارند، اما استفاده از فرم ها و الگوهای طبیعی در طراحی سازه ها و ساختمان ها ریشه در دوره های کهن دارد، این الگوبرداری که به مرور زمان با فاکتورهای دیگری ترکیب شده، در حال حاضر به اوج پیشرفت و تکامل رسیده است و امروزه ساختمان ها و سازه های بسیاری را می بینیم که زیبایی، مدرنیته و الگوهای طبیعی را با هم تلفیق کرده و از سبکی به نام بیونیک یا زیست محیطی در طراحی و ساخت بنا استفاده کرده اند.

واژه ی بیونیک که از ترکیب دو واژه ی بیولوژی و تکنیک بدست آمده است، دانشی است که از الگوهای طبیعی الهام گرفته و مسائل فنی را از راه های زیستی حل می کند. در واقع معماری بیونیک نگرشی جدید به معماری و سازه است که در چهار چوب قوانین طبیعت و در راستای بهینه سازی خطاهای بشر و رهایی از بحران انرژی و منابع طبیعی شکل می گیرد. هدف معماری بیونیک رسیدن به یک معماری متعارف است که با اصول پایدار معماری و طبیعت هماهنگ باشد. درمعماری بیونیک یا طبیعت گرا سعی می‌شود از هر آنچه در طبیعت وجود دارد از گل و برگ‌های گیاهان گرفته تا حیوانات و حتی تک سلولی‌ها برای ساخت سازه‌هایی منحصر به فرد استفاده شود. با ما همراه باشید تا با سبکی از معماری آشنا شویم که زیبایی، مدرنیته و طبیعت را در خود جای داده است. ایران هتل آنلاین با رزرو هتل های ایران در تمام سفرها همراه شماست.

در این سبک معماری که از طبیعت برگرفته شده است معماران طبیعت را الگوی خود قرار داده و به این ترتیب با ایجاد سبکی نو راه حلی برای حل بحران انرژی و حفظ منابع طبیعی ارائه دادند. معماری بیونیک یا معماری طبیعت الگو رویکردی است که با روش های خلاقانه از طبیعت الهام می گیرد و مسائل فنی و معماری را با الگو گرفتن از طبیعت حل می کند. این روش که از اوایل قرن بیست و یکم شروع به رشد کرد، تاکید بسیاری روی جنبه های عملی این سبک داشت و یکی از وظایف پیشگامان این جنبش توجیه زیبایی شناختی و اقتصادی سبک معماری بیونیک بود.

از آن جا که در فراسوی ساختارهای ناب طبیعت نظم و کمالی نهفته شده است؛ استفاده از فرم های طبیعی در معماری نه تنها نشان دهنده ی گرایش انسان به طبیعت است، بلکه مهارت در به کارگیری و انتقال این خصوصیات به علم و هنر و معماری سرآغاز ظهور سبکی است که ریشه های آن را از گذشته های دور می توان مشاهده کرد. در واقع آن چه که تحت عنوان معماری بیونیک از آن یاد می شود مقوله ای است که بشر از ابتدای خلقت با آن همراه بوده و همواره از آن الهام گرفته است، اما با ابداع واژه هایی مانند بیونیک توجه بر حوزه های مشترک بین طبیعت و معماری شکل منسجم تری به خود گرفت، معماران این سبک تلاش می کنند که عناصر طبیعی و عناصر دیگری مانند استحکام و زیبایی و …طوری با هم تلفیق کنند که ساختمان بتواند زنده بودن خودش را القا کند.

آن ها با استفاده از خطوط مستقیم یا منحنی و القا آهسته ی این خطوط به سازه، فرم های طبیعی را در آن تقویت می کنند و به سازه روح و زندگی می بخشند. تقلید از طبیعت مزایای زیادی دارد و انسان از دیرباز برای ساختن مکان ها و وسایل گوناگون از آن بهره می گرفت. با این که طرح های اولیه خام و ابتدایی به نظر می رسند، اما دریچه ای شدند که بشر بتواند آموخته های خود را با الگوهای طبیعی ارتقا ببخشد. انسان ها با توجه به بافت، فرم و هندسه ی موجودات زنده شروع به ابداع اشیا و سازه هایی کردند که نسخه هایی از طبیعت و موجودات زنده بودند. به تدریج با انسجام و تکامل این مطالعات علم بیونیک به یکی از سه علم برتر جهان تبدیل شد و جایگاه ویژه ای در جهان پیدا کرد. ساخت ماشین پرنده توسط لئوناردو داوینچی با الهام از بدن خفاش؛ ساخت زیردریایی با توجه به دلفین ها و ساخت نمایشگاه مونترال اثر فرای اتو با الهام از تارهای عنکبوت، نمونه هایی از این سبک می باشند.
جنبش معماری بیونیک شکل چهارضلعی و منتظم ساختمان های سنتی را برای پدیدآوردن ساختمان هایی با سبک بیونیک و جهان طبیعی نفی می کند و با خطوط مستقیم و منحنی واستفاده خلاقانه از الگوها، اصول طبیعت و وسایلی که از عالم طبیعت گرفته شده اند، به طراحی و ساخت بناها و سازه هایی می پردازد، که از جمله آن ها می توان به شکل مارپیچ داخلی نوعی صدف به نام کونوس که برای طراحی خانه ها استفاده شده اشاره کرد.
شاید غارها از اولین مکان هایی بودند که انسان از آن ها الگو گرفتند، اما تاثیر طبیعت در طراحی و ساخت مسکن را در بیشتر نقاط دنیا می توان مشاهده کرد. کلبه های ساخته شده از برگ و چوب بومیان آمازون، خانه های کاهی اقوام افریقایی و کلبه های اسکیمویی از نمونه های شاخص آن هستند. امروزه برای معماران بیونیک فرقی نمی کند که منبع الهام بخششان چه باشد، برای آن ها بال های سنجاقک، فرم لانه ی زنبورها، مورچه ها و موریانه ها، تارهای عنکبوت، گل لوتوس، مغز و حتی فرم DNA می تواند الهام بخش باشد.

اما الهام گرفتن از طبیعت برای معماران سبک بیونیک کافی نیست. زیرا هر چند معماران اولیه از گل ها، پرندگان، درختان، بدن انسان و … الگو برداری می کردند، اما امروزه معماران بیونیک تقلید محض را کاری بیهوده می پندارند و بر این باور هستند که باید فرایند طبیعی را بر طبق نیاز خود تغییر داده و سپس از آن بهره بگیرند، برای آن ها استفاده از عملکردهای موجود در طبیعت، بدون شناختن دقیق عملکرد طبیعت و داشتن یک ذهن خلاق امری بی فایده است. بنابراین و بی تردید برای معماران امروز الهام گرفتن از فرایندهای موجود در طبیعت را که منجر به شکل گیری پدیده ها می شود، بسیار جذاب تر از الگوبرداری ظاهری و عملکردی است، در واقع آن ها با توجه به آن که یکی از اصول طبیعت رشد و تکامل تدریجی است، به بازنمایی بنیادی ترین اصل حیات، یعنی تکامل می پردازند.

بر این اساس آن چه در نهایت به وجود می آید، نوعی معماری پاسخگوست که قابلیت تعامل با محیط را دارد. ارتباط بین فرم، عملکرد، ساختار ومصالح و تعامل و سازگاری با محیط یک ارتباط تنگاتنگ و به نوعی پیچیده است که معماران بیونیک به آن توجه داشته و می دانند که هیچ یک از این ها به تنهایی کاری از پیش نخواهد برد. بی تردید معماری بیونیک نگاهی نو به فرایندهای طبیعی است، نگاهی که بدون شناخت دقیق طبیعت و عملکرد آن امکان پذیر نمی باشد. این معماری ما را با دنیایی آشنا می کند که انسان های دوران کهن آن را دریافته و از آن در ساخت اشیا و بناها الگو گرفته بودند. بنابراین می توان گفت که معماری بیونیک احیای دانش کهنی است که با مدرنیته تلفیق شده و چشم اندازی زیبا از عالم طبیعت را به ما باز می نمایاند، سبکی که با راه های خلاقانه بحران انرژی و منابع طبیعی را حل می کند و مانند پلی ما را به طبیعت متصل می کند.