معرفی بنای تاریخی مقبره مغولی اسفستان
بنای تاریخی اسفستان که به مقبره مغولی معروف است ، در 5 کیلومتری جاده اردبیل – سراب و در جبهه جنوبی روستای اسفستان واقع شده است . قدمت بنای مذکور را به دوره ایلخانی نسبت می دهند . با توجه به تخریب شدید بنا که در اثر عوامل طبیعی و انسانی و نیز عدم انجام کاوش های علمی در محوطه صورت پذیرفته ، همچنان نوع کاربری این بنا مورد تردید قرار گرفته است . چرا که اگر این بنای تاریخی در گذشته دارای کاربری مذهبی ، یعنی مسجد یا امامزاده بوده باشد ، در طول زمان به جهت پایبندی مردم بر اعتقادات مذهبی ، مورد محافظت بیشتری قرار می گرفت . بنابراین نظریه تعلق بنای مذکور بر انتساب آن به عنوان مقبره یک شخصیت اجتماعی یا لشکری ایلخانی می تواند بیشتر مورد قبول واقع گردد .
آثار باقیمانده یک بنای آجری مرکب از چندین دیواره اتاق و یک راهرو می باشد . نصف سردر بنا فرو ریخته و فقط پایه ی سمت راست آن محفوظ مانده است . عرض پایه 70/1 متر و قطر دیوار یا عمق درگاهی 60/1 متر است . قسمت های باقیمانده طاق نمای درگاه بنا ، نشانگر تزئینات مقرنس کاری از آجرلعابی می باشند . تمامی حاشیه سردر و طاق نما و قسمتی از مقرنس کاری و کاشی کاری ، ترکیب کاشی و آجر و گچ را به نمایش گذاشته است .
ویژگی های مذکور را می توان از شاخصه های معماری عصر ایلخانی دانست . البته تحول این ویژگی در عصر سلجوقی بوده و تداوم آن را به شکل بسیار شایسته ای در عصر ایلخانی مشاهده می کنیم . طی سالهای گذشته اقداماتی جهت ضرورت حفظ این اثر تاریخی از سوی سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان صورت گرفته که از قرار ؛ بررسی و مستند سازی بنا ، پی گردی دیواره های اصلی ، استحکام بخشی جهت حفظ وضعیت موجود ، خصوصا استحکام بخشی دیواره های اتاق های داخلی و پایه سمت راست سر در ، تداوم پی در جبهه شمالی ، خاکبرداری و پاکسازی جبهه شمالی ، بازسازی طول دیواره شمالی به ارتفاع 1 متر و استحکام بخشی قسمتهای در معرض تخریب ، می باشند . 
تصویر شماره 4 : قسمتی از بنای اسفستان که معرف موارد بازسازی و مرمت در بنا می باشد
تصویر شماره 5 : بخشی از بنای مقبره مغولی اسفستان سراب که بیانگر مرمت صورت گرفته در بنا و مصالح آن جهت کار می باشد
چگونگی دسترسی به بنا و بازدید از آن
تصویر شماره 8 : وجود آب های روان در مسیر جاده اصلی اردبیل به سراب ، جهت توقف گردشگران
لبنیات ، سوغات ها و مراکز خرید در شهرستان سراب
رستوران ها ، هتل ها و مراکز رفاهی
از رستوران های منطقه که غذاهای سنتی منطقه را همراه با لبنیات های محلی عرضه می دارند می توان به رستوران های روستای طاران در چند کیلومتری سراب اشاره نمود که در حال حاضر مورد توجه تمامی گردشگران و بومیان منطقه می باشد و تجمع ماشین های پارک شده در مکان های مختص پارک ماشین در منطقه حاکی از این مسئله می باشد و دلیل آن نیز عرضه دستاوردهای طبیعی منطقه و جذابیت محیط است . از مهمترین این رستوران ها که صبحانه ،نهار و شام را را عرضه می نمایند ، می توان به رستوران دهکده طاران ،شاندیز طاران و سرچشمه طاران اشاره نمود . البته قابل ذکر است که خود شهرستان سراب نیز دارای رستوران های بسیاری جهت پذیرش گردشگران و سایر افراد می باشد . از غداهای سنتی منطقه نیز می توان به تاوا کبابی (نوعی کباب که در تاوه و با روغن حیوانی طبخ می شود .)اشاره نمود،که بیشتر مورد توجه گردشگران بوده است .
هتل ها و مراکز رفاهی در شهرستان سراب واقع شده اند . یکی از این هتل ها ، هتل جهانگردی سراب است که دارای امکانات رفاهی جهت پذیرش گردشگران می باشد و علاقه مندان می توانند با رزرو آنلاین هتل و هوشمندانه سفر کردن از سفر خود لذت برده و خاطرات ارزشمند خود را در کنار عزیزانشان ثبت نمایند .
