روستای کندوان تبریز

در کل دنیا تنها سه روستای صخره ای وجود دارد که کندوان یکی از آنها و البته تنها روستای صخره ای است که هنوز قابل سکونت است و عده ی زیادی در آن معیشت می کنند. بناهایی که در کندوان به عنوان خانه و مسجد و مدرسه و آغل و انبار ساخته شده همگی مانند یک کندوی زنبور عسل در دل کوه کنده کاری شده و از جذابیت بسیار بالایی برخوردار است. از طرفی زمانی که تصویر کل روستا را یکجا مشاهده می کنید گویی چندین کله قند سنگی در یک مکان وسیع و سرسبز گرد هم آمده تا نمای با مزه ای از طبیعت را به نمایش بگذارد. تمام بنا ها در کندوان به دست بشر ساخته شده و جالب است بدانید این روستا با این شکل و شمایل حدود شش هزار سال قدمت دارد و بعد از این همه گذر زمان هنوز هم محل زندگی است و به هیچ وجه متروکه نشده است.

خوشبختانه برای اقامت در این روستای تاریخی و مشاهده ی هر چه بیشتر جذابیت های آن لازم نیست کیلومترها مسافت طی کنید تا به نزدیک ترین شهر موجود برسید. هتل لاله ی کندوان هتلی بسیار مجلل با پنج ستاره ی طلایی دارای کارکنان مجرب، امکانات رفاهی کامل و کیفیت غذای بالا می تواند آرامش و راحتی شما را در سفر به روستای فوق العاده زیبای کندوان فراهم کند. جالب اینکه شیوه ی ساخت این هتل چه در داخل و چه در خارج و از لحاظ نمای بیرونی شبیه خانه های کله قندی روستای کندوان است تا گردشگران کمال لذت را از اقامت در روستای بی نظیر کندوان ببرند و در عین رفاه و اسایش تجربه ی زندگی در خانه های صخره ای کله قندی روستا را به دست آورند. حال اگر قبل از اقدام به سفر از بین هتل های کندوان رزرو آنلاین هتل انجام دهید می توانید از وجود محل اقامت خود در هتل لاله کندوان و یا اقامتگاه بوم گردی هما کندوان تبریز مطمئن شوید و با خیال راحت به سمت این نقطه ی خیال انگیز از جهان حرکت کنید.

روستای کندوان که تحت عنوان روستای کندوان اسکو یا روستای کندوان تبریز هم شناخته می شود یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی و البته شاید بتوان گفت به لحاظ تاریخی بودن قدیمی ترین و به لحاظ چیدمان خانه ها عجیب ترین آنهاست. قبل از هر چیز بایستی بدانیم روستای کندوان کجاست. روستای کندوان در حدود 60 کیلومتری غرب شهر تبریز و حدود 20 کیلومتری جنوب شهر اسکو از استان آذربایجان شرقی در کشور ایران قرار دارد. بناها در کندوان در دل تپه های صخره ای ساخته شده و از ظاهری بسیار جالب برخوردار است. در کندوان می توان برای وعده ی صبحانه از انواع مواد لبنی تازه و برای وعده ی نهار و شام از خوردن غذاهای محلی خوشمزه مانند آبگوشت، کوفته تبریزی مخصوص و کباب کوبیده لذت برد. عمده‌ترین سوغاتی هایی نیز که در روستای کندوان یافت می شود و می توان برای عزیزان یا حتی به منظور یادگاری خود تهیه کرد انواع صنایع دستی اهالی روستا شامل قالیچه، گلیم، جاجیم، ورنی و خوراکی هایی مانند عسل، گردو، بادام و میوه‌های خشک و گیاهان دارویی است که هر یک در جای خود خالص و خواستنی است. از آنجا که کندوان از روستاهای استان آذربایجان شرقی و شهر تبریز به شمار می رود زبان مردم آن ترکی آذری و همگی مسلمان اند.

همان طور که اشاره شد بناهای روستای کندوان در دل صخره هایی به شکل مخروط کنده کاری شده و مانند لانه های یک کندوی زنبور عسل در کنار هم قرار گرفته است؛ همین امر موجب نامگذاری این روستا به این نام شده و وجه تسمیه ی آن گشته است. طبق گفته هایی که در مورد کندوان به گوش می رسد ساکنان آن ابتدا ساکن روستای حیله ور در دو کیلومتری غرب کندوان بوده اند که برای در امان ماندن از حمله ی مغول ها به سمت کندوان آمده و با سکنی گزیدن در دشتی در مقابل کندوان امروزی کم کم شروع به حفر خانه در دل صخره های کندوان کرده و بدین ترتیب نوای زندگی در کندوان را سر داده اند و جالب اینکه امروزه از امتیاز اب و برق و مدرسه و برخی امکانات رفاهی دیگر بهره مندند. طبق تخمین هایی که در مورد قدمت روستای کندوان زده شده است می توان بدو تولد آن را به حدود شش هزار سال پیش یعنی تقریبا قرن هفتم هجری قمری یا حتی قبل تر از آن و حتی دوره های قبل از اسلام نسبت داد. دلیل این تخمین ها نیز خانه هایی است که در دل صخره هایی به نام کران کنده شده اند. صخره هایی که نسبت به بقیه ی سنگ ها حالتی تقریبا نرم دارند. در واقع جنس صخره ها از نوع انبریت و لاهار است که در اثر مخلوط شدن مواد اتشفشانی کوه سهند با گل و لای حاصل از باران های سیل آسا در این منطقه به وجود امده است.

طبق آخرین سرشماری که در سال 1385 در این روستا به عمل آمده جمعیت آن 600 نفر اعلام شده است. اما حدودا سه سال پیش یعنی در سال 1394 تعداد خانوارها 245 و تعداد نفرات آن ها 1250 مورد برآورد شده است. این در حالی است که حدود 200 خانوار هنوز داخل صخره ها خانه دارند و سایر آنها بناهای جدیدی برای خود و خانواده و دام های خود ایجاد کرده اند. مردم این روستا بیشتر از طریق مشاغلی مانند کشاورزی، دامداری، باغداری و فروش محصولات و صنایع دستی خود روزگار می گذرانند. از جمله محصولات کشاورزی آنها گندم و جو و نخود و از جمله محصولات باغداری گردو و زردآلو و سیب است که در مناطق کوهستانی به خوبی قابل رشد و برداشت است. به سبب انجام دامداری در این روستا می توان از محصولات لبنیاتی تازه نیز تهیه کرد و از طعم واقعی آنها لذت برد.

کندوان یک روستای صخره ای است به این معنا که خانه های آن در دل صخره ها بنا شده اند. البته جنس این صخره ها از سنگ نیست بلکه از ماسه های فشرده ای است که باعث شده درصد نرمی آن از سنگ سخت تا حدی کمتر باشد. معماری خانه های روستای کندوان و شیوه ی ساخت آنها از نمونه های نادر در کل جهان است و شاید کندوان را بتوان یکی از تنها سه روستای صخره ای جهان و البته تنها روستای صخره ای مسکونی دانست. چون در دو روستای صخره ای دیگر از جهان شامل کاپادوکیه ترکیه و داکوتا آمریکا که هر دو دارای معماری صخره‌ای هستند کسی زندگی نمی‌کند و هر دو تنها برای بازدید عموم بر پا هستند. شیوه ی ساخت و طریقه ی قرارگیری خانه ها در کنار هم در کندوان مناظر بسیار شگفت انگیز و تحسین برانگیزی را به وجود آورده است به طوری که از همان ابتدای ورود به روستا چشمان به قدری محو جذابیت این نوع معماری می شود که حد و حساب ندارد. وجود صدها آغل، انبار و اتاقک حفر شده در دل تپه های مخروطی بلندی که ارتفاع برخی از آنها به 40 متر می رسد بسیار جالب توجه و دیدنی است. این خانه های مخروطی شکل روستا را به طرز عجیبی زیبا و خاص کرده اند. کوچه های کندوان در واقع شیارهایی است که بر اثر جریان تخریبی ابها به وجود آمده است. خانه های صخره ای روستا یک، دو یا برخی حتی سه طبقه می باشند و البته نورگیری کمی دارند. روستای کندوان با شیوه ی معماری خاص خود مکان های زندگی دسته جمعی در زمان های بسیار دور را به خوبی به عرصه ی نمایش می گذارد. در واقع آنچه کندوان را به یک روستای تاریخی و نمونه ی منحصر به فرد در تمام جهان تبدیل کرده است و به عنوان یک اثر ملی مهم در ایران به ثبت رسانده است، وجود بیش از 100 خانه مسکونی مخروطی و هرمی و اصطلاحا کله قندی شکل در دل صخره‌هاست که در هر یک خانواده ای ایام می گذارند و به راحتی زندگی می کند.

اولین موردی که هر گردشگری را به رفتن به روستای کندوان تشویق می کند و او را با تمام وجود به سمت این نقطه ی جالب از جهان می کشاند نحوه ی ساخت و مصالح به کار رفته و چیدمان و موقعیت خانه های روستای کندوان در دره ی کندوان و نزدیک رودخانه ای است که در دره جاری است.

جاذبه ی بعدی که روستای کندوان را به یک مکان گردشگری پرطرفدار تبدیل می کند چشمه های آب معدنی آن است که آبی بسیار گوارا دارد. این اب به دلیل نوع خاک کندوان نسبت به سایر آب های آشامیدنی از درصد سختی و آهک بسیار کمتری برخوردار است لذا برای درمان بیماری هایی مانند سنگ کلیه مفید می باشد. این آب در کنار رود خانه و در ساحل سمت چپ ان از دل یک تپه خارج می شود و یک آب انبار روی آن ساخته شده است این اب معدنی از گذشته های دور تا به امروز در این روستا وجود داشته و همواره عده ی زیادی را به طرف روستا می کشاند.

مورد بعدی تفریح گاهی به نام ییلاقات ارشد چمن است که در دامنه ی کوه سهند در انتهای دره ی کندوان و در قسمت فوقانی رودخانه ی زیبای کندوان قرار دارد. تفریح گاهی که در تمام طول سال مخصوصا در دو فصل اول سال یعنی بهار و تابستان با آغوش باز گردشگران را از سراسر دنیا به سمت خود دعوت می کند.

لازم به ذکر است در روستای تاریخی کندوان هر یک از خانه ها و نیز سایر بناهای قدیمی و کله قندی خود به تنهایی یک اثر ملی و مهم و با ارزش اند اما جدای از این ها یک مسجد و نیز یک حمام عمومی در این روستا وجود دارد که بر ارزش تاریخی روستا می افزاید و آن را به یک صفحه ی مهم از تاریخ زندگی بشری تبدیل می کند.

اهالی روستای کندوان به مناسبت ها و مراسمات خاص بسیار اهمیت می دهند مخصوصا عید باستانی نوروز که برای آنها از جایگاه خاصی برخوردار است. اهالی در عروسی ها نوای آذری می نوازند و به شادی و پایکوپی می پردازند. از دیگر مراسمات جالب و دیدنی آنها مراسم رمه گردانی است که در اولین پنجشنبه ی پاییز هر سال توسط اهالی روستا برگزار می شود و تماشای آن جالب و دیدنی است.

روستای کندوان که به روستای صخره ای ایران شهرت دارد در حدود 20 کیلومتری شهر اسکو از طرف جنوب و حدود 60 کیلومتری شهر تبریز از طرف غرب قرار دارد. در اطراف کندوان دره ی زیبایی به همان نام و یک رودخانه ی پراب و سرزنده به نام اسکو چایی واقع شده است که بر صفا و سرسبزی کندوان می افزاید. این روستا در دامنه ی شمالی ارشد داغی (سلطان داغی) و دامنه ی غربی کوه سهند جا خوش کرده و سال های سال است که محل زندگی اهالی خود و محل گردش گردشگران داخلی و خارجی است. خانه های روستا همگی در بخش شمالی روستا بنا شده اند.

به دلیل محل قرار گیری در دل کوه، كندوان یک روستای کوهستانی محسوب می شود. ارتفاع روستای کندوان نسبت به سطح دریا حدود دو هزار و چهار صد متر می باشد، لذا کندوان یک روستای کوهستانی مرتفع است. مانند هر روستای کوهستانی دیگری کندوان نیز در دو فصل اول سال یعنی بهار و تابستان آب و هوایی معتدل و در فصل پاییز و زمستان آب و هوایی سرد و خشک دارد. پس بهترین زمان برای دیدن از آن دو فصل بهار و تابستان است که طبیعت به روی بشر لبخند می زند. با توجه به محل قرارگیری روستای کندوان در دامنه ی کوه های سهند و آب و هوای بسیار مطبوعی که از همین محل قرارگیری نشات می گیرد و وجود زمین ها و مرتع های سرسبز بسیار در اطراف آن، کندوان به مکان مناسبی برای ییلاق عشایر منطقه نیز تبدیل شده است که همین امر موجب شده علاوه بر عنوان صخره ای بودن، صفت ییلاقی بودن را هم با خود به یدک بکشد.

روستای کندوان در غرب شهر تبریز و در حدود 60 کیلومتری آن واقع شده و اگر از شهر تبریز به سمت روستای کندوان حرکت کنیم ابتدا به خسروشهر می رسیم، بعد از آن به شهر اسکو، سپس روستای اسفنجان، سپس روستای کهنمو و در نهایت به روستای مورد نظر یعنی کندوان زیبا و جالب و جذاب خواهیم رسید. کل این مسافت از تبریز تا کندوان جاده ی آسفالته است و تنها ظرف حدودا یک ساعت طی می شود وخیلی طول نمی کشد البته مسیر به قدری زیباست که ترجیح بر این است بیش از اینها طول بکشد، از زیبایی های مسیر می توان به وجود کوه های سر به فلک کشیده استان آذربایجان شرقی اشاره کرد.