قلعه های پرنده؛ پرواز با هواپیماهای لوکس چگونه است؟

رزرو اتاق یا سوئیت در یکی از بهترین هتل های شهر یا کشور می تواند تجربه ای فراموش نشدنی باشد. تصور کنید به هتل داریوش کیش یا هتل شهریار تبریز رفته اید و با امکانات و تسهیلاتی مواجه شده اید که نمونه اش را در هیچ هتل دیگری ندیده یا کمتر دیده اید. در هتل های مجلل و لوکس هر چه بخواهید در نهایت کیفیت در دسترس شماست، از تلویزیون و سیستم تهویه گرفته تا سیستم بهداشتی مدرن و جذاب. شاید باورکردنی نباشد اما چنین امکانات مدرن و مجللی و حتی بیشتر و فراتر از آن نیز در برخی از هواپیماهای بزرگ وجود دارد که نمونه های آن را حتماً در برخی از فیلم ها و مستندها دیده اید. این هواپیماهای مدرن و لاکچری که معمولاً متعلق به ثروتمندان، میلیاردرهای سیلیکون ولی و روسا و مقامات دولت ها هستند را می توان به معنای واقعی کلمه قلعه های پرنده با آخرین تکنولوژی ها دانست.

یک اتاق خواب به سبک مدرن با ظرافت ها و زیبایی های یک طرح کلاسیک که با تختخوابی شاهانه و مبلمان بسیار شیک ترکیب شده و نمایی پانورامیک به بیرون. این ترکیب بیشتر به یک سوئیت در هتلی 5 ستاره شبیه است اما در واقع این فضا متعلق به بخش VIP یک هواپیمای ایرباس A330 است که می توان آن را یک قلعه پرنده 200 میلیون دلاری دانست. این هواپیما که توسط یک کمپانی سوییسی متخصص در زمینه طراحی، مبلمان و بکارگیری جت های بسیار بزرگ به نام Comlux مجهز شده، وقتی که پای طراحی کابین هواپیماهای لاکچری به میان می آید یک اثر هنری خارق العاده تولید کرده است.
در چند دهه اخیر شاهد افزایش قابل توجه و بی سابقه ای در تعداد میلیاردرها و مالتی میلیونرها در سراسر جهان بوده ایم که تقاضا برای روش های بسیار لوکس سفر هوایی به سراسر نقاط جهان را افزایش داده است. در حالی که جت های شخصی در شکل ها و اندازه های مختلف وجود دارند اما نهایت لاکچری بودن در این عرصه در خطوط هوایی ویژه و VIP ظهور یافته است.

یک بازار بسیار خاص
برای پاسخگویی به این بازار تقاضای بزرگ، بزرگ ترین سازندگان هواپیماهای مسافربری، نسخه های اشتراکی از بهترین هواپیماهای مسافربری خود را توسعه داده اند. شرکت بوئینگ، هواپیماهای خانواده Boeing Business Jet (BBJ) را در این زمینه معرفی کرده در حالی که رقیب اروپایی اش (ایرباس) هواپیماهای Airbus Corporate Jet (ACJ) را برای این کار در نظر گرفته است. گستره تولیدات آن ها شامل نسخه های ساختاری متفاوتی از هواپیماهای محبوب ایرباس A320 و بوئینگ 737 است اما ثروتمندترین خریداران می توانند مدل های بزرگ تری مانند بوئینگ 747 و ایرباس A340 یا نمونه های جدید بوئینگ 787 و ایرباس A350 را نیز سفارش دهند.
این کمپانی ها بخش های خاصی برای پاسخگویی به مشتریان خاص و ویژه اینچنینی در سازمان خود ایجاد کرده اند. ریچارد گائونا، از کارشناسان کهنه کار حوزه مسافرت هوایی که سال ها در کمپانی ایرباس فعالیت داشته در این باره چنین می گوید: «در مورد کمپانی هایی مانند ایرباس و بوئینگ قابل درک است که سازمان های جداگانه ای برای خدمت رسانی به مشتریان VIP داشته باشند. این بازار تماماً در مورد احساسات است. برای یک مشتری غیرمعمول نیست که در نیمه شب با شما تماس گرفته تا در مورد جزییات دکور هواپیمایش با شما صحبت کند».

در حال حاضر 300 هواپیمای مسافربری در سراسر جهان به ساختار VIP تغییر شکل و فضا داده شده اند. برخی از این هواپیماها متعلق به دولت ها بوده که از آن ها برای مسافرت های سران دولت و همراهانشان استفاده می کنند. هواپیمای رییس جمهور ایالات متحده با لقب Air Force One ، احتمالاً مشهورترین نمونه از هواپیماهای اینچنینی است اما کشورهای دیگر نیز هواپیماهای مخصوص رئیس جمهور خاص خود را دارند.
کمپانی های بزرگ و شخصیت های بسیار ثروتمند نیز برای بخش مسافرت هوایی خصوصی لاکچری خود وارد این بازار شده اند. گائونا در ادامه صحبت هایش چنین می گوید: «برخی از افرادی که در این جت های مسافربری خصوصی و بزرگ سفر می کنند ممکن است از قبل صاحب هواپیماهای مسافربری کوچکتری برای مسافرت های هوایی تک نفره خود باشند اما ممکن است بخواهند که یک هواپیمای بزرگ تر را برای زمانی که با خانواده و همراهان خود سفر می کنند خریداری یا اجاره نمایند».
اجاره هواپیماهای لاکچری
افراد و کمپانی هایی که مالک این هواپیماها هستند ممکن است به کمپانی هایی مانند Comlux برای تامین خدمه، تعمیر و نگهداری و کاغذبازی ها اعتماد کرده و در صورتی که تقاضا برای چنین هواپیماهایی افزایش یابد از طریق همین کمپانی ها نسبت به اجاره دادن هواپیمای خود به اشخاص و کمپانی های دیگر اقدام نمایند. این موضوع به آن ها امکان می دهد که زمانی که از هواپیمای خود استفاده نمی کنند از این مایملک گرانقیمت خود کسب درآمد نیز داشته باشند. برخی از مالکان هواپیماهای بزرگ و لاکچری مسافربری نسبت به هواپیمای خود بسیار حساس بوده و امنیت آن را مهم می شمارند به نحوی که آن را بخشی از خانه خود می دانند. اما برخی دیگر نیز هستند که در مقابل کسب درآمد بیشتر پذیرای ایجاد تغییراتی در فضای هواپیمای خود یا نحوه به کار گرفتن آن هستند.

عملکرد خوب علیرغم تمام هزینه ها
اگر چه قالب و شکل خارجی این هواپیماهای لوکس تفاوتی با هواپیماهای مسافربری تجاری ندارد اما بازار جت های خصوصی بسیار بزرگ با ملاحظات کاملاً متفاوتی شکل گرفته است. اگر چه یک ایرلاین بیش از همه و در وهله اول به اقتصاد یک هواپیما و کارآیی عملیاتی آن نگاه می کند اما مشتریان شخصی بیشتر به عملکرد خام هواپیمای خود توجه دارند. برای مثال هواپیمای بوئینگ 767 BBJ که توسط کمپانی Comlux تجهیز شده توانایی حمل تا 60 نفر را در آرامش و راحتی کامل دارند و می تواند بدون نیاز به سوختگیری مجدد تا 17 ساعت در آسمان باقی بماند.
دیوید ولوپیلای، رییس بخش بازاریابی جت های خصوصی و لاکچری ایرباس می گوید: «برای مشتریان ما برد و ظرفیت از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال روسای دولت ها، ارزش ظرفیت برای سفر به کشورهای دوردست بدون نیاز به توقف در مسیر را بسیار مهم می دانند». دولت هایی که یک ناوگان اختصاصی برای رییس جمهور ندارند، نظیر کشورهای بسیار کوچک، اغلب برای پرواز نمایندگان خود به جلسات بین المللی دوردست به سراغ بازار اجاره می روند.

گائونا در ادامه صحبت هایش در این مورد چنین گفته است: « وقتی که قرار است نشست عمومی سالانه سازمان ملل برگزار شود، برخی دولت ها به سراغ ما آمده تا آن ها را به نیویورک برسانیم. شاید خیلی پرهزینه و لاکچری به نظر برسد اما وقتی که هزینه گزینه های جایگزین را در نظر بگیریم، با پرواز مستقیم و ملاحظات امنیتی در زمان صرفه جویی می شود، این موضوع می تواند یک گزینه ارزشی مناسب و روشی ارزان تر و قابل قبولتر در دیدگاه عموم نسبت به خرید یک جت خصوصی ریاست جمهوری باشد».
همچنین جت های بزرگ در دیگر بخش های بازار نیز طرفداران خاص خود را دارند. آدام تویدل، مدیرعامل و موسس کمپانی PrivateFly که در زمینه اجاره و خرید جت های خصوصی در بریتانیا فعالیت دارد در این باره می گوید: «گروه های موسیقی، صنعت فیلمسازی و تیم های ورزشی اغلب نه تنها به نقل و انتقال افراد بسیار زیادی نیاز دارند بلکه چندین تن تجهیزات تخصصی را از شهری به شهر دیگر منتقل می نمایند. در بسیاری از موارد حتی پروازهای تجاری نیز مناسب برنامه های پیچیده و بی نظم تورهای موسیقی و تورنمنت های ورزشی نیست. در این گونه موارد، چارتر کردن یک جت شخصی بزرگ می تواند گزینه ای بسیار منطقی باشد».

فضاهای داخلی بزرگ
در حالی که عملکرد تکنیکی فوق العاده ای دارند، برای بسیاری از افراد، قابل توجه ترین عنصر یک هواپیمای خصوصی و لاکچری کابین داخلی آن است. برای یک خریدار غیرمعمول نیست که به همان اندازه قیمت خرید هواپیما، اگر نه بیشتر از آن، صرف شخصی سازی فضای داخلی خود هواپیما نمایند. سازندگان هواپیماهای مسافربری برخی از گزینه های خاص و لاکچری را با طراحی استاندارد ارائه می دهند اما وقتی که بخواهید 87 میلیون دلار را صرف تغییر دکوراسیون هواپیمای خود کنید (این عدد قیمت یک هواپیمای ایرباس ACJ319 است)، ممکن است دست به تغییر کامل فضای داخلی کابین برای مطابقت با نیازها و علائق خود بزنید.
طراحی و تغییر دکوراسیون داخلی هواپیما کاری بسیار تخصصی و پیچیده است و تنها چند کمپانی انگشت شمار در سراسر جهان قابلیت این کار را دارند. نتیجه نهایی نه تنها باید از لحاظ ظاهری جذابیت داشته باشد بلکه با خواسته های همواره بالای مشتریان نیز مطابقت داشته و از همه مهم تر با قوانین ایمنی و نیازمندی های ساختاری و عملیاتی هواپیما نیز سازگاری داشته باشد. معرفی هواپیماهای نسل جدید در نقش های VIP مانند بوئینگ 787 و ایرباس A350 سطوح جدیدی از پیچیدگی را در این صنعت به همراه خود آورده است. این هواپیماها استفاده گسترده ای از کامپوزیت دارند که فواید متعددی از جمله سبک بودن نسبت به ساختارهای فلزی معمول دارد اما سازندگان را مجبور می سازد که رویه های جدیدی را برای کنار آمدن به ویژگی های منحصربفرد این مواد خلاقانه و خاص در پیش بگیرند.

موضوع سلیقه خریداران
اما آیا جامعه خریدار هواپیماهای مسافربری خصوصی یک مدل و سبک خاص را می پسندند؟ دیوید ولوپیلای از کمپانی ایرباس می گوید که برخلاف آن چه ممکن است بسیاری از یک میلیاردر مالک هواپیما انتظار داشته باشند به سراغ رنگ ها و دکورهای خنثی باشد که بعدها امکان فروش دوباره آن را تسهیل بخشد: «بسیاری از مشتریان ما در واقع به دنبال یک مدل بسیار خاص و عجیب و غریب نیستند. آن ها افراد بسیار پرکاری هستند و چیزی که بیش از همه برای آنان اهمیت دارد امکان انجام کارها به همان سبک زندگی خاص خودشان در حال حرکت است و بسیاری از هواپیماهای ما استفاده دوگانه خانه/محل کار دارند».
مبلمان و ملزومات درون این هواپیماها اغلب آنطور که به نظر می رسند نیستند. چیزی که شبیه چوب طبیعی به نظر می رسد در واقع از مواد سبک تری برای کاهش وزن ساخته شده اند و روی آن ها یک لایه نازک چوبی قرار داده شده است. با این وجود چیزی که در مورد این تزیینات واقعیت دارد بخش جواهرات است به نحوی که برخی از این هواپیماها 200 تا 300 کیلوگرم طلا را در قالب مبلمان و ملزومات در خود دارند.
پادشاه جت های خصوصی
در میان تمامی جت های خصوصی یک نمونه متفاوت از بقیه است: نسخه VIP هواپیمای غول پیکر ایرباس A380 که با لقب «قلعه پرنده A380 » (A380 Flying Palace) شناخته می شود و نهایت لاکچری بودن در دنیای سفرهای هوایی شناخته می شود. شاهزاده الولید بن طلال از شاهزادگان عربستان سعودی در سال 2007 یک مورد این هواپیما را سفارش داد اما پیش از آغاز طراحی داخلی، سفارش خود را لغو نمود. معلوم نیست که آیا روزی بار دیگر یک نسخه لاکچری و خصوصی از ایرباس A380 سفارش داده شود، به ویژه در شرایطی که ایرباس اعلام کرده تولید این مدل را متوقف کرده و از قالب های کوچکتری برای این کار استفاده خواهد کرد.

کارشناسان بر این باورند که نمونه های لاکچری و شخصی هواپیماهای بوئینگ 787 و ایرباس A350 در سال های آینده همچنان محبوب ترین مدل ها برای خرید جت های شخصی لاکچری باشند، قلعه هایی مجلل و پرنده که هیچ نقطه ای از این کره خاکی دور از دسترس آن ها نخواهد بود.
تویدل در پایان صحبت هایش در این مورد چنین می گوید: «بازار هواپیماهای خصوصی برای کمپانی هایی شبیه ایرباس و بوئینگ هنوز کوچک است اما می تواند سودهای خوبی در پی داشته باشد زیرا برخلاف تخفیف های بزرگی که معمولاً ایرلاین ها دریافت می کنند در این بخش خبر زیادی از تخفیف نیست و فرصت های زیادی برای فروش های بزرگ فراهم است که توجه عموم را به خود جلب می کند. برای مثال شاهد بوده ایم که هواپیماهایی در این کلاس برای انتقال شاهین های زنده از مغولستان به خاورمیانه اجاره شده است و در موردی دیگر یکی از مشتریان ما یک ایرباس A340 کامل را برای یک جشن تولد اجاره نمود».