1- تاریخچه
تاریخ نویسان در کنار انتساب نام آمل به قوم آمارد بر این عقیده اند که آمل از نام «آمُلِه» گرفته‌شده است، آمله همسر پادشاهی به نام فیروز بود که در شهر بلخ زندگی می کرد آمله اهل مازندران بود و از شوهرش خواست تا در اردوگاه او شهری بسازد، روایت است پس از ساخت این شهر نام آمل را به دلیل همسر پادشاه بر آن گذاشتند. از این شهر به خاطر بزرگی و عظمت آن پایتخت دنیای سکون نام‌گذاری شد. ابن اسفندیار در تاریخ خود بیان داشته که معنای آمل آموش است و در تبری آموش به معنای مرگ مباد است. چون آمل در منطقه حاصلخیز و جنگلی و خوش آب‌وهوا ساخته‌شده است آن را آمل نامیدند. زیبایی در جای‌جای ایران بیشمار است ولی وقتی از منطقه شمال، آن‌هم مازندران به‌صورت جزئی‌تر آمل سخن به میان می آید کلمه زیبایی و وصف ناپذیری بیشتر خود را نشان می دهد، در اینجا به برخی از مناطق دیدنی آمل اشاره می کنیم:
2-2- قلعه ملک بهمن
قلعه به صورت جالب و منحصربه فردی بر روی صخره ای ساخته شده است به طوری که آبشار زیبای شاهان‌دشت از کنار و روی قلعه به پایین می ریزد. ملک بهمن پسر کاووس از نبیره های کیومرث پسر بیستون پسر گستهم از سلسله پادشاهان پادوسبان است، او قلعه ی بزرگی در بالای کوه شاهان‌دشت لاریجان کنار آبشار معروف شاهان دشت ساخت. تنها راه ورود به این قلعه، زیرزمینی است که امروزه مسدود شده است. این قلعه در سال 1002 هجری بعد از شکست ملک بهمن در جنگ فرهاد خان فرستاده شاه‌عباس کبیر و انقراض حکومت پادوسبان ویران گردید.
3-2- گلباغ محله (مسجد جامع)
مسجد جامع به صورت بنایی بسیار قدیمی است، قسمت غربی آن که توسط زلزله تخریب شده است در سال 1225 به ویسله آقا علی‌اشرف مشایی بازسازی شد. اینگونه نقل است که در زمان های قدیم متصل به مسجد، مدرسه‌ای بود که به دستور شاه سلطان حسین دو سنگ مرمر که فرمانی بر روی آن حک شده، قرار داده شد این فرمان اکنون به عنوان سر در ورودی مسجد است. به هنگام ورود به فضای اصلی مسجد راهروها، حیاط مرکزی و اتاق‌ها، زیبایی خاصی دارند. با توجه به اینکه در تمامی دوره های تاریخ آجر و چوب جز مواد و مصالح اصلی ساخت و ساز بوده اند استفاده از این مصالح از سقف تا کف مشهود است. در زیبایی های دیگر مسجد می توان به آجرکاری های زیبای مناره اشاره کرد.
4-2- جنگل الیمستان
هر جنگلی به خاطر وجود مشخصه های خاصی می تواند معروف شود آن‌هم در شمال که به‌نوعی گوشه به گوشه ی آن سبزرنگ غالب بوده و درختان در آن خودنمایی می کنند. زمانی که از الیمستان صحبت به میان می آید باید به دسته ای از ویژگی ها اشاره کرد که در دل خود جای داده و این جنگل را منحصر به فرد کرده اند. این جنگل در کنار روستایی به همین نام قرار دارد که خود این روستا از منظر زیبایی جاذبه گردشگری بالایی را در خود دارد. نام گذاری روستا و جنگل به خاطر رویش طبیعی گیاهی خوراکی به نام الیما در این منطقه است. این جنگل به خاطر ویژگی مه‌آلود بودن زیبایی خود را دوچندان کرده است. هنگام کوهنوردی در این جنگل در طول مسیر قله دماوند خودنمایی می کند، در طول راه دو گودال عمیق وجود دارد در افسانه ها آمده است که این دو گودال جای زانوان رستم هنگام نوشیدن آب دریا است.
5-2- غارهای دستکند آمل
در منطقه کافر کلی در ارتفاعات مربوط به دره هراز غارهایی به تعداد تقریبی 250 اتاقک وجود دارد که با دست کنده‌شده و در دل کوه جای دارد. دلایل گوناگونی برای ساخت این اتاقک ها وجود دارد دو عقیده غالب در مورد این غارها ازاین قرار است که: برخی معتقدند به خاطر نوع معماری و ساخت این اتاق ها، این غارها برای دیده بانی و حالت دفاعی ساخته شده است. بعضی دیگر بر این اعتقاد دارند که مردمان آن زمان این مکان ها را ساخته اند که از افراد تازه مسلمان شده جداشده و در این مکان ها به راز و نیاز بپردازند، این افراد دارای مذهب زرتشت بوده اند. با این‌حال بیشتر افراد به دفاعی بودن و حالت دیده بانی این مناطق اعتقاد دارند. دهانه این غارها به خاطر سرمای طاقت فرسای این منطقه کوچک ساخته شده است به طوری که برای ورود به این اتاقک‌ها باید به صورت خمیده وارد شد.
6-2- دریاچه ساهون
این دریاچه در نزدیکی روستای نوا واقع شده است. با اینکه این دریاچه در این زمان به صورت مردابی درآمده اما به خاطر زیبایی های نهفته خود کماکان قدرت جذب گردشگران را داراست. وجود مراتع، چشم‌نوازی قله دماوند، همچنین حضور انواع پرندگان در اطراف دریاچه محیط آرام و دل‌نشینی را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است. همچنین در اطراف این دریاچه امکانات اقامتی و بهداشتی برای گردشگران و مسافران ایجاد شده که اقامت را برای این افراد در این مکان تسهیل می نماید.
3- آمل کجاست:
به استان مازندران که هوشمندانه سفر می‌کنید، شهرستان آمل در 70 کیلومتری شهرستان ساری واقع‌شده است و تنها 18 کیلومتر با بزرگ‌ترین دریاچه جهان فاصله دارد. به این شهرستان حتماً سفر کنید و در آن نهایت لذت را ببرید.
4- مسیر دسترسی و اقامتگاه:
شمال کشور پرشده از جاذبه‌های طبیعی و بسیار دل‌انگیز به‌نحوی‌که ترکیب هرکدام از آن‌ها با یکدیگر هرساله سیل عظیمی گردشگران به سمت خود می‌کشاند. شهرستان آمل، پایتخت برنج ایران که نیز از این قضیه مستثنا نیست میزبان خوبی برای سفر به این شهرستان است.
5- فرهنگ در شهرستان آمل:
6- غذاهای محلی و سوغات شهرستان:
از غذاهای محلی و خوشمزه شهرستان آمل مانند شکم پر آملی، پلو زعفرانی، خورش مرغ‌ترش، کتلت، اردک جوجه، سبزی‌پلو، کته آملی، از خاتون، اسفناج پته که با دقت کافی تهیه‌شده است میل کنید و لذت آن را برای دیگران توصیف کنید.
7- کجا خرید کنیم؟
برای خرید کردن می‌توانید متناسب باسلیقه خود از مراکز خرید و یا بازارهای سنتی مانند بازار قدیم آمل دیدن کنید؛ اما فراموش نکنید که بازارهای سنتی مانند بازار قدیم آمل که متعلق به دوره ساسانی است علاوه برداشتن سوغاتی‌های کامل استان و شهرستان قابلیت بازدید از اثر برجای‌مانده یک یا چند دوره تاریخی را برای شما فراهم می‌کند که متناسب با فضای حاکم بر بازار حال و هوای خاصی به خریدهای شما می‌بخشد.
