تنگه بسفر
در میان شهرهای بزرگ و کوچک کشور ترکیه، استانبول از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. شهری که روزگاری طولانی پایتخت امپراطوری قدرتمند عثمانی بوده است و با داشتن بناهای تاریخی جذاب و ظواهری مدرن در ردیف محبوب‌ترین شهرهای جهان قرار دارد. استانبول اما علاوه بر این ویژگی‌ها یک ویژگی منحصربفرد دیگر نیز دارد که تنها مختص این شهر است. نیمی از این شهر بزرگ و زیبا در قاره آسیا و نیم دیگر آن در قاره اروپا واقع شده است. استانبول که در مجاورت دریای سیاه و دریایی مرمره قرار دارد با همین ویژگی منحصربفردش جمعیتی 17 میلیون نفری را در دو بخش اروپایی و آسیایی خود جای داده است. اما این دو بخش از این شهر اساطیری و بسیار مهم توسط یک مسیر آبی از یکدیگر جدا شده است. مسیری آبی که با نام تنگه بسفر شناخته می‌شود و در میان تنگه‌های جهان، کوچکترین آبراه جهان است که مسیری امن و دلنشین برای عبور کشتی‌های متعدد است. این تنگه که اروپا و آسیا را در شمال‌غربی ترکیه به یکدیگر پیوند زده است فصل اشتراک این دو قاره است و استانبول را در موقعیت ممتازی قرار داده است. 
حالا سال‌هاست که این تنگه مسیر ارتباطی بین بخش اروپایی و بخش آسیایی استانبول است و علاوه بر این ارتباط سبب اتصال دو دریای مهم سیاه و مرمره شده است. اگر خوب نقشه‌ها را نگاه کنید خواهید دید که همین آبراه کوچک و نقلی در گوشه‌ای از ترکیه دریای سیاه را به دریای مدیترانه و از طریق جبل‌الطارق به اقیانوس اطلس و از طریق کانال سوئز به اقیانوس هند متصل می‌نماید و در واقع یکی از شاهراه‌های دریایی جهان است. برخی زمین‌شناسان معتقدند که این تنگه چیزی قریب به 5600 سال پیش از میلاد مسیح و به هنگام بالاآمدن آب دریای مدیترانه و دریای مرمره شکل گرفته است اما برخ دیگر معتقدند که قدمت این تنگه زیبا و مهم بسیار بیشتر از این حرف‌هاست. بر روی این مسیر آبی مهم چندین پل نیز تعبیه شده است تا اتصال بین دو بخش اروپایی و آسیایی شهر برقرار باشد. پل‌های سه‌گانه بسفر، سلطان محمدفاتح و سلطان سلیم یاووز حالا راه‌های ارتباطی اصلی زمینی هستند که بر فراز این تنگه جاخوش کرده و روزانه هزاران نفر را جابجا می‌نمایند. در این میان پل بسفر، که در بین اهالی این سرزمین با نام پل بغاز یا پل بوسفروس و یا حتی پل بسفر اول نیز شناخته می‌شود، از قدمت بسیار بیشتری برخوردار است.
پل بسفر، مروارید بسفر
یک پای این پل غول‌پیکر معلق و فولادین در محله اورتاکوی در بخش اروپایی و پای دیگر آن در محله بیلربیی در بخش آسیایی این شهر قرار دارد. پلی کابلی و طولانی که 1650 مترطول و 33 مترعرض داشته و روزگاری بلندترین پل معلق اروپا بوده است. این پل که ارتفاع کلی آن به 105 متر می‌رسد از سطح آب چیزی در حدود 64 متر فاصله دارد. پل گرچه فولادی است اما زیبایی‌ها و ظرافت‌های به‌کاررفته در طراحی و ساخت، آن را به مروارید بسفر شهره کرده است. این پل دو برج غول‌پیکر 164 متری در دو سوی پل دارد که 1074 متر از طول پل را در بر گرفته‌اند و اطراف پل را نیز کابل‌هایی فلزی و فنری احاطه کرده‌اند که به طرز جالبی به شکل زیگزاگی هستند. ساخت این پل زمانی به یک نیاز مبرم تبدل شد که توسعه استانبول و ارتباط فراوان بین دو بخش اروپایی و آسیایی شهر به یک ترافیک وحشتناک و زمان‌بر مبدل شده بود. 
ایده ساخت این پل توسط نخست‌وزیر آن روزهای ترکیه یعنی آقای عدنان مندرس مطرح می‌شود و در نهایت با کش‌وقوس‌های فراوان یک شرکت انگلیسی در سال 1968 میلادی قرارداد ساخت این پل را امضا می‌نماید. کار طراحی پل دو سالی به طول انجامیده و در نهایت عملیات ساخت آن در سال 1970 میلادی آغاز و در سال 1973 میلادی به پایان می‌رسد. جالب است بدانید که دو برج این پل اصلا در این کشور ساخته نشده‌اند بلکه محصول کشور ایتالیا بوده و پس از طراحی و ساخت به صورت قطعه‌قطعه واردشده و در نهایت به یکدیگر متصل شده‌اند تا یک برج زیبا و بلند شکل بگیرد. پل بر روی تنگه بسفر ساخته‌شده و از آنجایی که نخستین پل ساخته‌شده بر روی تنگه بود با نام پل بسفر اول شهرت پیدا می‌کند. 
تاریخچه پل‌های بسفر
اگرچه داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری از ساخت پل بر روی این تنگه بر سر زبان‌هاست اما به نظر می‌رسد نخستین پل بر روی این تنگه را ایرانی‌ها به دستور پادشاه بزرگ هخامنشی داریوش اول ساخته‌اند، آن‌هم زمانی که قراربوده تا قومی وحشی با نام سکاها را دنبال‌کرده و به هلاکت برسانند. این واقعه بنابر روایت تاریخ‌نگاران متعلق به پانصد سال پیش از میلاد مسیح است. در آن سال‌ها قایق‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند تا پلی موقتی برای عبور نیروها ساخته شود. شیوه‌ای که بعدها خشایارشاه در جنگ با یونانیان از آن بهره می‌گیرد. سال‌ها می‌گذرد و با آغاز قرن بیستم پس از میلاد در سال 1900 میلادی ایده احداث یک راه‌آهن بین دو قاره ارائه می‌شود که البته این ایده بلندپروازانه به‌سبب نبودن بستری برای احداث راه‌آهن در همان ابتدای امر به فراموشی سپرده می‌شود. اما با گذر از نیمه قرن بیستم و رشد روزافزون جمعیت شهر و نیاز به جابجایی‌های متعدد بین دو بخش اروپایی و آسیایی شهر کم‌کم نیاز به ایجاد مسیری ثابت قوت می‌گیرد و ایده ساخت یک پل دائمی بر روی تنگه مطرح می‌شود. پس از ساخته‌شدن پل بسفر نخست اما این نیاز همواره حس می‌شد که هنوز هم به گذرگاه‌های بیشتری نیاز است تا اینکه امروزه سه پل زیبا بر روی تنگه بسفر به چشم می‌خورند.
پل شهدای 15 جولای
از سال 2016 میلادی این پل مشهور بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاد. کودتای نظامی که علیه حکومت وقت اتفاق افتاده بود و نظامیانی که این پل را مسدود کرده بودند سبب شدند تا نگاه‌های بسیاری به این پل مشهور و مهم معطوف شود. غائله در نهایت با تسلیم نیروهای کودتاکننده و سربازان پایان می‌پذیرد و در جولای همان سال، بنابر تصمیم دولت نام این پل به نام پل شهدای روز 15 جولای یا پل شهدای تموز تغییر پیدا می‌کند. 
دسترسی به پل
چه در بخش اروپایی و چه در بخش آسیایی استانبول می‌توانید کشتی‌های موسوم به فری و یا اتوبوس‌های دریایی را بیابید که از اسکله‌های مختلف شما را به تنگه بسفر و تماشای پل بسفر می‌برند. اسکله بوغاز در محله امینونو یا اسکله‌های موجود در بشیکتاش و یا محله کاباش از جمله اسکله‌های هستند که در بخش اروپایی استانبول قرارگرفته و هر روزه مسافرین بسیاری را جابجا می‌نمایند. در محله اسکدار و محله بیلربیی در بخش آسیایی نیز اسکله‌های مناسبی برای سوارشدن به این کشتی‌های تفریحی قرار دارد که به‌راحتی و با استفاده از خطوط مترو و اتوبوس قابل دسترس است. در کنار فری‌ها و اتوبوس‌های دریایی عمومی اغلب فری‌های خصوصی نیز به چشم می‌خورند که با دریافت هزینه بیشتر و ارائه خدمات مناسب‌تر شما را به تماشای این جادوی فلزی و تنگه مسحورکننده بسفر می‌برند.
اغلب این کشتی‌ها شما را به تماشای جزایر زیبای پرنس در میان آب‌های آرام دریای مرمره نیز خواهند برد. عبور از روی پل بسفر تنها با وسیله نقلیه امکان‌پذیر است و هیچ کس نمی‌تواند به صورت پیاده از روی این پل عبور کند، البته این ممنوعیت در چهارسال نخست فعالیت این پل وجود نداشت و شما با استفاده از آسانسورهایی که در دو برج اصلی پل تعبیه شده بود می‌توانستید خود را به پل رسانده و بر روی آن قدم بزنید، اما اکنون دیگر چنین امکانی وجود ندارد. حالا در ساعات ابتدایی صبح حجم انبوهی از خودروها از بخش آسیایی به سمت بخش اروپایی شهر سرازیر می‌شوند و این بار ترافیکی در ساعات اولیه شب به صورت معکوس و از بخش اروپایی به بخش آسیایی می‌باشد. برای دریافت عوارض و همچنین جلوگیری از ایجاد ترافیک بر روی این پل نیز از سیستم‌های هوشمند مدرنی بهره برده می‌شود. اگر قصد عبور از این پل با وسیله نقلیه شخصی را دارید بهتر است کارت‌ها مخصوص پرداخت عوارض را از قبل تهیه کنید چراکه در این ایستگاه‌های عوارض، پول نقدی پذیرفته نمی‌شود. بر روی این پل هشت مسیر ماشین‌رو تعبیه شده است. در دو طرف پل نیز مسیری برای تردد عابرین پیاده تعبیه شده است که البته برای زمان‌های خاصی طراحی شده است و قسمتی نیز به تردد خودروهای امدادی تخصیص داده شده است.
ماراتن استانبول
عبور از روی این پل و حرکت از قاره آسیا به سمت قاره اروپا یا به صورت برعکس آن‌هم با پای پیاده آنقدرها هم غیرممکن نیست. اگر شما هم علاقه‌مندید تا از روی این پل عبور کنید، ماراتن نفس‌گیر استانبول در ماه اکتبر فرصت مناسبی برای سفر بین این دو قاره است. این ماراتن، که از بخش آسیایی آغازشده و در بخش اروپایی با گذر از محلات تاریخی سرانجام در محله اینونو و در باشگاه مشهور بشیکتاش به پایان می‌رسد، چند سالی است که در استانبول برگزار می‌شود و علاقه‌مندان بسیاری دارد. از آنجا که دویدن همزمان هزاران نفر بر روی پل و احتمالا عکس‌گرفتن و یا سایر حرکات پیش‌بینی نشده شرکت‌کنندگان ممکن بود خطراتی را در بر داشته باشد مسئولین این مسابقه تدابیر ویژه‌ای اندیشیده و موانعی را بر سر راه دوندگان قرار دارده و از سال 2006 میلادی یک تراشه را نیز در کفش دوندگان قرار می‌دهند تا بتوانند رویداد ماراتن اوراسیا را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنند. البته ماراتن استانبول تنها واقعه مهم و متفاوت دهه‌های اخیر بر روی این پول نبوده است. این پل در سال‌های اخیر در اقدامی نمادین شاهد مسابقات گلف، تنیس و رالی نیز بوده است که یک سر آن در قاره آسیا و سوی دیگر آن در قاره اروپا قرارداشته و از جذابیت‌های خاصی برخوردار بوده است.
جاذبه‌های اطراف پل و تنگه بسفر
درست در حاشیه تنگه بسفر و در هر دو بخش اروپایی و آسیایی آن خانه‌ها و عمارت‌هایی به چشم می‌خورند که در چند طبقه بنا شده‌اند. خانه‌هایی با ظاهر اروپایی و معماری جذاب که اغلب قدمت آن‌ها به قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد و در اختیار خانواده‌های مرفه و اعیانی آن روزهای استانبول بوده است. این عمارت‌ها که یالی نام دارند نخستین جاذبه‌های اطراف این پل را تشکیل می‌دهند. در نزدیکی پل علاوه بر یالی‌ها، کافه‌ها و رستوران‌های مختلفی هم به چشم می‌خورند. کاخ‌های شکوهمند دوران عثمانی همانند توپکاپی، ینی، دولما باغچه، عادل سلطان، بیلر بیی و .. نیز همگی در نزدیکی این تنگه و پل مشهور آن قرار دارند. در کنار این کاخ‌ها مسجد ینی، مسجد سلطان‌احمد، مسجد اورتاکوی و چند مسجد تاریخی دیگر نیز قرار دارند. علاوه بر مساجد و کاخ‌ها دو برج دختر و برج گالاتا در کنار قلعه مشهور آناتولی و چندین قلعه تاریخی، موزه و دانشگاه‌های مشهور این شهر نیز در نزدیکی این پل قرار دارند که می‌توانید سری به آن‌ها بزنید. جزایر پرنس هم از دیگر جاذبه‌های تنگه بسفر است که حتما باید از آن‌ها دیدن کنید.
