روی کدام گوشه از خاک ایران می‌توانید دست بگذارید و بگویید که از هنر بی‌نصیب‌اند؟ از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب آوازه هنر مردم ایران در همه جای جهان عجیب پیچیده است. از چیزهای ساده و شاید کم‌ارزش آثاری خلق می‌کنند که یک‌سروگردن از هر جایی دیگر بالاتر است. نمونه آن، همین مردم همدان و شهر لالجین است که با خاک و آب معجزه می‌کنند تا نگاه جهان را به سمت خود بکشاند و لقب شهر سفال جهان را به خود بگیرد. با ما همراه باشید و بار سفر را سبک ببندید که قرار است از هنر اینجا با خودتان به خانه ببرید.
لالجین کجاست؟
لالجین در استان همدان، شهر بهار، بخش لالجین قرار دارد. اینجا ۵۰۸ کیلومترمربع مساحت دارد و دومین شهر بزرگ همدان به‌حساب می‌آید. لالجین از شهرهای شمالی استان همدان است که با ارتفاع ۱۷۳۱ متر از سطح دریا قرار دارد.
مسیر دسترسی به لاله جین
اگر از تهران به‌قصد دیدن همدان و لالجین زیبای آن می‌آیید باید بدانید که از طریق جاده مسیری در حدود ۳۰۰ کیلومتر راه در پیش دارید. با طی‌کردن حدود ۳ ساعت و نیم رانندگی در این مسیر به لالجین می‌رسید.
قبلاً گفتیم که بهار از شهرهای شمالی همدان است، پس اگر از سمت تهران می‌آیید نیازی نیست که از شهر همدان بگذرید. شما می‌توانید با عبور از جاده شمالی ساوه به‌راحتی خودتان را به اینجا برسانید. اگر پیش از لالجین به همدان رفتید؛ از دو جاده همدان – بیجار و بلوار شهید سرلشگر همدانی امکان دسترسی به اینجا را دارید.
اگر از تهران یا هر شهر دیگری، قصد سفر با قطار یا هواپیما به اینجا را دارید باید ابتدا بلیت قطار یا پرواز را به همدان تهیه کنید. پس از آن از طریق تاکسی، اتوبوس یا خودروهای شخصی خودتان را به اینجا برسانید.
فاصله لالجین تا همدان
از شهر همدان تا شهر بهار ۱۷ کیلومتر و تا بخش لالجین ۲۵ کیلومتر فاصله وجود دارد. از شهر زیبای بهار تا لالجین حدود ۷ کیلومتر فاصله دارد.
تاریخچه لالجین
بسیاری از مردم معتقدند که تاریخ پیدایش این شهر بیشتر در شمال و شمال غرب آن دیده می‌شود، طوری که هنوز هم در بعضی از نقاط آثاری از تنور، چاه، خشت و سفال پیدا می‌شود. اینجا از زمان پیدایش تا کنون دو بار به ویرانه تبدیل شد و از نو ساخته شده است. یک از ویرانی‌ها به دوره مغول برمی‌گردد و دیگری به زمانی مربوط می‌شود که افغان‌ها به دستور در زمان صفویان به بخش‌هایی از ایران حمله کردند. برخی از مورخین نیز معتقد که حمله‌ای در زمان خوارزمشاه و مرداویج نیز بر این شهر وارد شده است.
اینجا در دشتی هموار قرار گرفته که رودخانه قوری چای در شمال و رودخانه یکه چای در جنوب آن در جریان است. حفر چاه‌های بسیار در این منطقه نشان از منابع آبی زیر زمینی دارد و کشاورزان به کشت انگوریاقوتی، جو، چغندر لبویی، سیب‌زمینی، و گندم بنفش مشغول‌اند.
معنی لالجین چیست؟
نام اینجا آن‌قدر زیباست که احتمالاً شما هم کنجکاو شده باشید که معنی آن چیست. برای معنای نام بخش روایت‌های مختلفی وجود دارد؛ برخی معتقدند جین پسوند مکان برای لاله است به معنای آبادی لاله، همان‌طور که در شهرهای دیگر همدان نیز مثل فارس جین، دیوجین، فرجین و توی جین نیز به‌کار‌رفته است. نام اینجا در بین مردم همدان به شکل لَلین و لالون تلفظ می‌شود.
در داستانی دیگر از معنی لالجین می‌گویند؛ لاچین نام پرنده‌ای شکاری و نام قبیله‌ای آذری بوده و سرزمین ترکان لاچین شناخته می‌شده که رفته‌رفته به لالجین تبدیل شده است.
برخی دیگر معتقدند؛ چنگیزخان مغول در عبور از همدان وارد لالجین شده و گروهی از مردم آن را به چین فرستاده تا سفالگری بیاموزند و بعد از برگشت، به لاله چین شهرت یافته که لالجین تلفظ می‌شده است.
نام‌گذاری این شهر به‌عنوان پایتخت سفال جهان
پیدایش سفال در ایران به بیش از ۱۰۰۰۰ سال پیش می‌رسد. اولین یافته‌های صنعت سفالی مربوط به منطقه سیلک در شهر کاشان اولین شهر بشر متمدن می‌شود. گفته می‌شود عمر سفال در اینجا حدود ۸۰۰ سال است.
خاک رس مرغوب در لالجین سبب رونق هنر سفال در این منطقه شده است. وجود معدن بزرگی از خاک رس علتی برای تولید کم‌هزینه، با‌کیفیت و ماندگار شدن این هنر ارزشمند در این منطقه شده است.
با پیگیری برای ثبت هنر مردمان این شهر و جهانی‌شدن به‌عنوان قطب صنعت سفال؛ در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۵ بعد از داوری کارشناسان مختلف و بررسی نهایی از طرف سران چهار منطقه؛ اروپا، آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و آفریقا، لالجین به‌عنوان شهر جهانی سفال انتخاب شد.
جاهای دیدنی لالجین
بیشتر کسانی که همدان را به‌عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند، به دلیل فاصله کم و متفاوت‌بودن جاذبه های لالجین سری به این شهر می‌زنند. عمده جاذبه شهری اینجا را خیابانی طویل شکل می‌دهد که دورتادور آن را مغازه‌ها و کارگاه‌های سفالگری تشکیل داده‌اند.
برای گشتن در این خیابان یک نیم روز زمان کافی است که می‌توانید باقی روزتان را به دیدن جاذبه های دیدنی لالجین بپردازید.
روستای دهنجرد
دهنجرد یا همان دهنگرد یکی از روستاهای استان است که پیشنهاد می‌شود در سفر به لالجین از آن نیز دیدن کنید. این روستا در دهستان سفالگران بخش لالجین شهرستان بهار قرار گرفته است. دهنجرد در دو کیلومتری لالجین قرار گرفته و جمعیتی در حدود 1050 نفر در آن ساکن هستند.
این روستا به دلیل نزدیک بودن به رودخانه، بسیار سرسبز و دیدنی است و برای برپایی پیک‌نیک و دورهمی در کنار دوستان موقعیت خوبی در اختیار شما قرار می‌دهد. بسیاری از مردم روستای دهنجرد نیز به شغل و هنر سفالگری مشغول هستند و آثار ارزشمندی به بازار این هنر ارسال می‌کنند.
جاهای دیدنی اطراف لالجین
رودخانه یکه چای
در نزدیکی لالجین یکی از زیباترین رودخانه‌های همدان را می‌بیند که به آن یکه چای می‌گویند. این رود زیبا با گذر خود در بین سنگ‌ها و صدای خروشی که مثل موسیقی است، روح شما را نوازش می‌کند. رودخانه رؤیایی یکه چای از کوه‌های بهار بیگ و خلیل کرد، سرچشمه گرفته در مسیر جاری‌شدن، آبادانی و برکت را به اطراف خود بخشید است.
شاید برایتان جالب باشد بدانید؛ این رودخانه در اصل به‌عنوان بخشی از رود محبوب و معروف سیمینه‌رود است که بازدید از آن در سفر به لالجین برایتان خاطر انگیز خواهد شد.
فاصله لالجین تا غار علیصدر
جاذبه های همدان بسیار زیاد و متنوع‌اند که بهتر است از قبل برای دیدن تک‌تک آن‌ها برنامه‌ریزی داشته باشید. یکی از جاذبه های زیبا با شهرت جهانی در همدان، غار علیصدر است. حالا که تا اینجا آمده‌اید در فاصله کمی از آن می‌توانید از غار خنک، جذاب و دیدنی علیصدر نیز دیدن کنید. از لالجین تا غار علیصدر حدود 62 کیلومتر فاصله است که در حدود 40 دقیقه می‌توانید به آن برسید.
کارگاه های سفالگری لالجین
به پایتخت سفال جهان آمده‌اید مگر می‌شود از کارگاه های سفال گری آن دیدن نکنید. مخلوط‌شدن دو عنصر حیاتی آب و خاک و پخت آن در کوره آتش به این جسم بی‌جان نفس می‌دهد. علاوه بر مواد تشکیل‌دهنده، یکی دیگر از علل محبوبیت سفال بین مردم زندگی بخشیدن به گل خام توسط دستان هنرمند مرد و زن اینجاست. بوی خاک نم خورده در کارگاه‌های سفالگری لالجین شما را مدهوش می‌سازد. شاید علت علاقه انسان‌ها به سازهای گلی به سرشت اصلی آن‌ها برمی‌گردد که از گل است.
کار هر کسی نیست اجرای سفالگری، تا ساعت‌ها می‌توانید با نگاه‌کردن به رقص دستان هنرمند زن و مرد لالجینی سرگرم شوید و متوجه گذر زمان نشوید. اگر شما هم هوس لمس گلی را دارید که قرار است اثری هنری از سفال یا سرامیک شود، می‌توانید در برخی از این کارگاه‌ها برای لحظاتی پشت چرخ بنشینید.
سوغات لالجین
حتماً تا حالا متوجه مهم‌ترین و اصلی‌ترین سوغات لالجین یعنی سفال شده‌اید. سفال‌های سنتی و مدرن تولید شده در اینجا هم جنبه مصرفی دارند و هم جنبه زینتی که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. خرید از اهالی و هنرمندان این خطه هم قدردانی از زحمت آن‌هاست و هم کمکی به توسعه و رونق این هنر در لالجین کرده‌اید. از سفال‌های پر نقش‌ونگار یا ساده و یک‌دست اینجا می‌توانید بهترین یادگاری و سوغات را برای خود و عزیزانتان به همراه ببرید.
از سوغات خوردنی اینجا هم می‌توان به کاچی، آماج و آبگوشت اشاره کرد که بین گردشگران بسیار محبوب است. البته که طبخ و سرو غذا در ظروف دست‌ساز سفالی طعمی دیگر دارد و لذت خوردن را دوچندان می‌کند.
بازار لالجین همدان
در همه شهرهای همدان امکان خرید و بازارگردی وجود دارد. بازار لالجین که بخش عمده‌ای از فروشگاه‌های آن محصولات سفالی و سرامیک را به فروش می‌رسانند در 5 کیلومتری شهرستان بهار همدان قرار دارند که می‌توانید از آن‌ها خرید کنید.
ساعت کار بازار لالجین همدان
فروشندگان و هنرمندان لالجینی معمولاً از صبح تا به هنگام غروب در بازار مشغول به کار هستند، البته ساعت کاری بازار در این شهر بسته به فصل‌های پربازدید و یا فصل‌های سرد سال که در همدان بسیار سخت است، تغییر می‌کند.
طبیعت لالجین و بهترین زمان سفر
آب و هوای لالجین با همدان تفاوت چندانی ندارد و از شهرهای سرد و معتدل ایران به‌حساب می‌آید میانگین دمای سالانه در این منطقه به حدود 10 درجه می‌رسد. کوهستان‌های صعب‌العبور، باغ‌های پر میوه و سرسبز، چشمه‌ها و رودهای این منطقه در کنار پوشش گیاهی غنی آن، هر ساله سبب حضور گردشگران بسیاری در این شهر می‌شود. ازآنجایی‌که لالجین، زمستان و پاییز سردی دارد بهتر است در فصل بهار یا تابستان به دیدن این منطقه زیبا بیایید تا از سفر خود بیشتر لذت ببرید.
اقامت در لالجین
هتل های لالجین، مثل هتل آپارتمان سینا لالجین که رزرو آن از طریق ایران هتل آنلاین برای شما امکان‌پذیر است می‌تواند بخش اقامت سفر شما را برعهده بگیرد تا با خیالی راحت به گشت و گذرا در لالجین و اطراف آن بپردازید.
هتل آپارتمان سینا لالجین
هتل آپارتمان سینا لالجین در سال 1383 در چهار طبقه با 14 اتاق و سوئیت افتتاح شد. این اقامتگاه در فاصله 10 کیلومتری از شهر بهار قرار دارد. هتل آپارتمان سینا در آدرس، لالجین- بلوار سفال – بعد از میدان امام خمینی واقع شده است.
سخن آخر
یکی از افتخارات مردم ایران به هنر دستان، زنان و مردان زحمت‌کشی است که در تلاش برای پرورش فرزندانی چون خود هستند تا هنر ایران برای ابد ماندگار شود. حالا که به لالجین استان همدان آمدید و از نزدیک با این مردم که با معجزه دستان خود خاک را به هنر کیمیا می‌کردند آشنا شدید؛ بیشتر از هر وقتی به این میراث قدیمی و ماندگار افتخار می‌کنید.
