موضوع مسئولیت پذیر بودن، من را به یاد این حدیث می اندازد: “همه شما نگهبان هستید و مسئول آن چیزهایی هستید كه مربوط به شماست. یك قانون گذار نگهبان موضوعات مربوط به خودش است، یك مرد نگهبان خانواده خودش است، زن نگهبان و مسئول خانه شوهر خود و فرزندانش است، و بنابراین تمام شما نگهبان و مسئول موارد و موضوعات مربوط به خودتان هستید”.
این حدیث حاوی این مفهوم است كه همه ما در قبال كارهایی كه انجام می دهیم، مسئول هستیم و نسبت به آنچه تحت كنترلمان است، مسئولیت داریم. تمام اعمال و كردار ما حسابرسی خواهند شد، در نتیجه برای ما به عنوان مسلمان، انجام دادن كارهای صحیح از اهمیت برخوردار است. در دین اسلام، دعوت به مسافرت شده است، بنابراین یك مسافر مسئولیت پذیر بایستی ماهیت درست سفر را به نمایش بگذارد. در اینجا روش هایی برای تبدیل شدن به یك فرد با ویژگی مزبور را معرفی می نماییم!
پس از مطالعه این مطلب، می توانید در سفر بعدی خود به شمال كشور و رزرو
هتل های رشت، این مهم را به صورت فردی و یا خانوادگی به اجرا بگذارید.
1) نیت درستی برای سفرتان تعیین نمایید
دین اسلام، بالاترین سطح اهمیت را برای نیت هایمان پیش از انجام اعمال قائل شده است. اهمیت این موضوع را می توان در این حدیث از پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) مشاهده كرد كه می فرمایند: “الاعمال بالنیات، و یك شخص متناسب با نیات خود، پاداش دریافت می كند”. حتی عمل روزمره غذا خوردن هم اگر به خاطر رضای خدا باشد، می تواند مفهوم ستایش پروردگار را داشته باشد.
همین مورد می تواند در مورد مسافرت هم كاربرد داشته باشد. بایستی هدفی والاتر برای سفرتان در نظر بگیرید. اجازه سفر كردن به قصد تفریح را داریم. اما بالاتر از آن، بایستی از طریق گردش، مشاهده، بازدید، یادگیری و مطالعه از این فرصت برای تمجید از مخلوقات خداوند بهره ببریم. در قرآن هم به این كار سفارش شده است، مثلاً در سوره الحج، آیه 46 اشاره شده كه “پس آیا (این کافران) در روی زمین به سیر و تماشا نرفتند تا دلهاشان بینش و هوش یابد و گوششان به حقیقت شنوا گردد؟” نیت های درستی برگزینید تا در سایه خداوند، برای مسافرتتان به شما اجر و پاداش داده شود.
با رزرو هتل استقلال قم، قدم در این شهر مذهبی بگذارید و تلاش كنید تا سفری مسئولانه را، كه در این مطلب در مورد اهمیت آن مطالب مفیدی ارائه گردیده است، به نمایش بگذارید و دیگران را نیز به این مهم دعوت نمایید.
2) در مورد فرهنگ كشورها بیشتر یاد بگیرید
پیش از عزیمت به سفر، مطالعه و تحقیق در مورد فرهنگ كشورهایی كه به آنها سفر خواهید كرد را در دستور كار قرار دهید. مطالعه پیش از سفر، به شما اجازه می دهد تا از نظر ذهنی آماده شده و با محیط اطرافتان به نحوی بهتر خود را وفق دهید. احترام قائل شدن برای تفاوت های فرهنگی و پذیرش تنوع در این زمینه، بسیار حائز اهمیت است. اصول اولیه گفتار برای بیان كلماتی مانند “سلام” و “متشكرم” را بیاموزید، بنابراین به این شكل می توانید وارد مكالمات گردید. مودب بودن خود را نشان دهید و قبل از عكس انداختن اجازه بگیرید و از بكار بردن زبان نامناسب و یا زبان بدن نامناسب برای نشان دادن هرگونه ناراحتی خودداری نمایید. هر كاری را مودبانه انجام دهید و به این ترتیب به عنوان یك میهمان مورد احترام قرار خواهید گرفت.
3) وظایف و مسئولیت های خود را كامل كنید
چه یك شخص بزرگسال باشید و چه یك دانشجو، از اینكه تمام وظایف به طور كامل به انجام رسیده اند، اطمینان حاصل نمایید. هر وظیفه ای كه بر عهده شما گذاشته شده است، به مانند یك امانت می باشد و انتظار می رود كه به بهترین نحو ممكن آن را انجام دهید. اگر عدم حضور شما دیگران را متاثر خواهد كرد (مثلاً همكار یا عضو خانواده تان)، آنگاه بر همین اساس افراد دیگری را برای انجام امور پیشنهاد نمایید. این اصل اولیه اخلاق و ادب است كه در غیاب شما كسی را تعیین كرده باشید كه مسئولیت های شما را انجام دهد. اگر قرار است كه برای مدت طولانی اعضای خانواده خود را تنها بگذارید، مطمئن شوید كه كسی هست كه كارهای آنها را به جای شما انجام دهد. با این روش و با بررسی تمام موارد لیست و تكمیل همه وظیفه هایتان، شما هم می توانید از مسافرت خود لذت ببرید!
4) برنامه های خود را برای زمان های قبل و بعد از زمان نماز تنظیم نمایید
هر كجایی كه هستید، فراموش نكنید كه وظایفی نسبت به پروردگار خود دارید. نماز و عبادت نبایستی به نام و به بهانه مسافرت، كنار گذاشته شود. در واقع، امتیازاتی در نماز و عبادت قرار داده شده اند تا بتوانید در طول سفر نیز آنها را به انجام برسانید. مثلاً می توانید نماز ظهر و عصر را ادغام كنید، و نمازهای مغرب و عشا را نیز با هم تركیب نمایید. همچنین می توانید نمازهای چهار ركعتی را به دو ركعتی كاهش دهید. به این ترتیب، بایستی سعی و تلاش كافی برای اقامه نماز در زمان های مشخص در طول سفر نیز انجام بگیرد. در ارتباط با جاهایی كه اجازه دارید در آنها به اقامه كردن نمازتان بپردازید، تحقیق نمایید. همچنین در مورد مسجد، مصلی و یا مكان های در دسترس در نزدیكی محل اقامتتان، در صورت وجود، اطلاعاتی بدست بیاورید. باشد كه خداوند سفر شما را آسان گرداند!
5) هیچ اثری از خودتان به جا مگذارید
آیا زمانی كه هیچ سطل زباله ای در اطراف خود نمی یابید، تحریك می شوید كه زباله را به گوشه ای بیاندازید؟ در این مواقع كمی بیشتر فكر كنید. وظیفه خود را در قبال پاكیزه نگاه داشتن محیط زیست انجام داده و از آلوده كردن طبیعت خودداری نمایید. یك كیسه زباله كوچك را در كوله پشتی خود همراه داشته باشید و به این ترتیب می توانید زباله خود را تا زمان یافتن اولین سطل زباله نزد خود نگاه دارید. استفاده از بطری ها، فنجان ها یا كارد و چنگال های پلاستیكی را به حداقل مقدار كاهش دهید. بطری آب یا كارد و چنگال چندبار مصرف خود را هنگام صرف غذا همراه خود داشته باشید. این موضوع به عنوان مسئله ای اخلاقی هم شناخته می شود، چرا كه به عنوان یك مسلمان رعایت نظافت شخصی و زیست محیطی، به عنوان بخشی از ایمان قلمداد می گردد.
6) از حیات وحش مراقب كنید
آیا به فیل سواری علاقه دارید؟ آیا آرزو داشتید كه با یك ببر عكس یادگاری بگیرید؟ به این فكر كنید كه شاید صدمه های ناشی از این كار بیش از فواید آن باشند. مطمئن شوید كه پارك حیات وحشی كه از آن بازدید می كنید، توسط نهادهای قانونی دولتی به ثبت رسیده باشد. از فعالیت هایی كه حیات وحش و طبیعت را در معرض خطر قرار می دهند، خودداری نمایید. همانطور كه پیامبر اسلام فرموده اند: “نه باید آسیب وجود داشته باشد و نه خسارت متقابل.”
7) از كسب و كار محلی حمایت كنید
تجارت و كسب و كار محلی برای اقتصاد یك كشور حیاتی است. از طریق خریدن و خوردن خوراكی های محلی، از آنها حمایت كنید. پشتیبانی از آنها می تواند به معنی تزریق مستقیم درآمد به اقتصاد نیز بوده و همچنین ایجاد كردن فرصت های شغلی برای مردم این كشورها باشد. كارهای كوچكی را كه می توانید انجام دهید را دست كم نگیرید، چرا كه هرگز نمی دانید چه زندگی هایی می توانند تحت تأثیر همین كارها و اعمال به ظاهر كوچك قرار گیرند. مگر اسلام ما را به یاری رساندن به یكدیگر در امورات درست دعوت نكرده است؟
همانطور كه پیش از این بیان شد، به دلیل اینكه ما مسلمانان بایستی نسبت به اعمال و مسائلی كه تحت كنترل ماست، مسئولیت پذیر باشیم، بنابراین سفر مسئولانه نیز جزئی از اصول اخلاقی ما دسته بندی می گردد.
غیر از آن، بایستی به این موضوع نیز واقف باشیم كه خداوند، انسان را خلق كرده تا خلیفه او بر روی زمین باشد، همانطور كه در قرآن نیز به آن اشاره شده، زمانی كه پروردگار شما به فرشتگان فرمود: “در واقع، من در زمین جانشینی خواهم گذاشت.”
بنابراین درك و فهم این موضوع كه نقش انسان، حفظ قوانین و دستورات در میان تمام موجودات زنده و غیر زنده است، از اهمیت زیادی برخوردار است. باشد كه او سفر ما را آسان گرداند؛ هم سفرمان و هم تلاش ما برای مسئولیت پذیر بودن! آمین!
