عطر گلاب آنقدر خواستنی و مدهوش‌کننده هست که هر کسی تمایل دارد برای یک بار هم که شده به زادگاه گلاب و مراسم گلاب گیری بیاید. با رزرو هتل از ایران هتل آنلاین به راحتی می‌توانید راهی این دیار شوید و خوش‌بو‌ترین سفر عمرتان را رقم بزنید.
تاریخچه مراسم گلاب گیری در کاشان
در هر راهنمای سفر به کاشان که بجویید، ردی از گل و گلاب گیری پیدا می‌کنید. سنتی دیرینه که سالیان سال است مردم این دیار به اجرای آن پایبند هستند. ایرانی‌ها اولین کسانی بودند که خواص این گل را کشف کردند و از آن گلاب گرفتند. گلابی که در تمام جهان شهرت و محبوبیت بسیاری پیدا کرد و تا امروز زادگاه این محصول را به نام ایران می‌شناسند.
بازدید از مراسم گلاب گیری یکی از کارهایی است که در کنار کاشان‌گردی و بازدید از جاهای دیدنی کاشان پیشنهاد میکنیم. تاریخچه مراسم گلاب گیری در کاشان به بیش از ۱۰۰۰ سال می‌رسد و کاشت و پرورش گل سرخ، قدمتی بسیار بیشتر از این دارد. بر اساس اسناد تاریخی، در دوران صفوی گل و دستگاه های گلاب گیری به کشورهای متعددی صادر می‌شد و مسافران و بازرگانان جاده ابریشم سهم بزرگی در انتشار این محصول در کل دنیا داشته‌اند.
امروزه ابزارآلات بسیاری برای تهیه گلاب وجود دارد، اما در کاشان تقریبا همان روش سنتی را برای گرفتن عصاره گل استفاده می‌کنند. گفته می شود استان فارس زادگاه اصلی و اولیه گلاب در دوران باستان بوده اما امروزه در جهان، کاشان را به عنوان مهد گلاب گیری می‌شناسند.
پیشینه ی گلاب و گلاب گیری
با توجه به شواهدی که در کتب تاریخی به آن اشاره شده است؛ نخستین افرادی که به فکر اختراع دستگاه تقطیر مایعات و گرفتن اسانس مایعات افتادند ایرانیان بوده‌اند. از آن جا که حکمای قدیم یونان از صنعت گلاب گیری و تقطیر مایعات اطلاعی نداشتند و تنها از عصاره مایع گلبرگ‌های گل سرخ و جوشانده آن در روغن استفاده می‌نمودند، ایرانیان را می‌توان اولین کسانی دانست که در زمینه‌ی علم شیمی و تقطیر اطلاعات زیادی داشتند. آن ها با استفاده از تقطیر آبی که از گلبرگ گل محمدی بدست می‌آمد، مایعی معطر با خواص عالی تولید می‌کردند و این مایع خوش عطر بی نظیر را گلاب می‌نامیدند.
زمان گلاب گیری کاشان 1403
اهالی ایران به خوبی می‌دانند با آغاز فصل بهار، کم‌کم باید منتظر غنچه دادن و به بار نشستن گل‌ها باشند. گل صورتی رنگی که در ایران به گل محمدی مشهور است در فصل بهار و ماه اردیبهشت تا خرداد رشد می‌کند. زمان برگزاری جشنواره گلاب گیری کاشان نیز در همین دوره یعنی از اواسط اردیبهشت تا اواخر خرداد است.
اگر امسال تصمیم گرفته‌اید این مراسم زیبا و سنتی را از دست ندهید و می‌خواهید بدانید زمان گلاب گیری کاشان 1403 چه موقع از فصل بهار است باید بگوییم تقریبا در یک بازه ۵۰ روزه در انتهای بهار، بسته به آب و هوای منطقه متفاوت است. چیدن گل و مراسم گلاب گیری معمولا در خنکای صبح انجام میشود.
تاریخ گلاب گیری کاشان در سال 1403
مراسم امسال گلاب گیری در نیاسر تقریبا از 5 اردیبهشت آغاز می‌گردد. زمان گلاب گیری در قمصر تقریبا 10 اردیبهشت ماه است. این مراسم در بزرک کاشان و روستاهای وادقان و ون نیز کمی دیرتر و در حدود 20 اردیبهشت ماه آغاز میشود.
بهترین مکان گلاب گیری کاشان کجاست؟
با وجود اینکه گلاب و گلاب گیری همیشه در کنار نام کاشان می‌آید اما جالب است بدانید؛ کشت گل و مراسم گلاب گیری تنها به شهر کاشان محدود نمی‌شود. گلاب گیری در مناطقی از جمله نیاسر، قمصر، برزک، محمدیه، مشهد اردهال، روستای ون، روستای سده، روستای وادقان و… نیز همزمان با مراسم گلاب گیری کاشان انجام میشود. قمصر کاشان مشهور‌ترین گلاب را دارد و در عین حال گفته میشود گلابی که در وادقان و ون تولید میشود غلیظ‌تر و مرغوب‌تر است.
حالا که قصد بازدید از مراسم گلاب‌گیری را دارید و می‌خواهید بدانید بهترین مکان گلاب گیری کاشان کجاست؟ در جواب باید بگوییم کیفیت گلاب به نوع گل بستگی دارد و از آن‌جایی که در کاشان و مناطق اطراف آن گل‌های با کیفیتی پرورش داده می‌شوند؛ انتخاب بهترین گلاب و مکان گلاب گیری کاری دشوار است. گلاب گیری در تمام مناطق کاشان به بهترین شکل صورت می‌گیرد تا اسانس تولید شده مرغوبیت بالایی داشته باشد.
در زمان گلاب گیری معمولا در کنار هر باغچه و گلستانی یک گارگاه گلاب گیری نیز وجود دارد و می‌توان فرایند گلاب گیری را از نزدیک مشاهده کرد. مردم خونگرم نیاسر و قمصر نیز به گردشگران اجازه ی ورود به گلستان ها و کارگاه ها را می دهند، تا آن ها هم بتوانند شاهد این مراسم به یادماندنی و جذاب ایرانی باشند.
گلاب گیری قمصر کاشان کجاست؟
قمصر را با گلاب معروفش می‌شناسند؛ جایی که محال است بدون شیشه‌ای گلاب در دست از آن خارج شوید. گردشگران بسیاری، قمصر کاشان را برای سفر اردیبهشتی خود انتخاب می‌کنند تا هم از هوای ناب آن لذت ببرند و هم به مراسم گلاب گیری قمصر کاشان برسند. در جواب این سوال که گلاب گیری قمصر کاشان کجاست؟ باید بگوییم، قمصر در جنوب کاشان قرار دارد و تا رسیدن به آن مسیری در حدود نیم ساعت رانندگی پیش‌روی شماست.
- آدرس: استان اصفهان، ۳۴ کیلومتری جنوب شهر کاشان
- برای دسترسی به لوکیشن قمصر بر روی نقشه گوگل مپ کلیک کنید.
بهترین گلاب گیری قمصر
جاهای دیدنی قمصر کاشان و مراسم گلاب گیری قمصر اصلی‌ترین دلیل گردشگران برای رفتن به اینجاست. گفته میشود گل‌هایی که دیرتر رشد می‌کنند گلاب مرغوب‌تری دارند و بهترین راه تشخیص، چشیدن آن است. اگر طعم تلخ و گس حس کردید و کاملا بی‌رنگ و شفاف بود جای خوبی را برای خرید گلاب و دیدن مراسم گلاب گیری انتخاب کرده‌اید.
مراحل گلاب گیری
با شروع این مرحله ابتدا دیگ ها و گل ها به کنار رودخانه می برند و با انجام مراسمی مانند خواندن دعاهای مذهبی به گونه ای آن ها متبرک کرده و سپس به کارگاه های گلاب گیری می آورند. پس از آن دیگ های مخصوص را بر روی اجاق می گذاراند، با توجه به ظرفیت دیگ ها، گل ها را داخل دیگ ریخته و آب بر روی آن می ریزند.
مراحل گلاب گیری از زمان قدیم تا حالا به گونه‌های مختلفی انجام شده است. با پیشرفته شدن ابزار، طرز گلاب گیری کاشان نیز از شیوه سنتی به مدرن درآمده است. در روش سنتی پیش از طلوع خورشید گل‌ها چیده می‌شوند و به داخل دیگ‌های مسی مخصوص با آب، روی حرارت قرار داده میشود. درپوش مسی روی دیگ قرار داده میشود و بر روی آن وزنه‌ای گذاشته میشود تا فشار را کنترل کند. فاصله بین درپوش و دیگ با خمیر پوشانده میشود و در واقع به شکل یک زودپز عمل می‌کند تا بخار آن هدر نرود.
در ادامه تهیه اسانس گل و روش گلاب گیری قمصر کاشان، پارچ مسی را در آب قرار می‌دهند؛ به صورتی که قسمت بالای آن بیشتر خارج از آب باشد. پارچ در حوض آب و دیگ بر روی آتش به وسیله لوله‌های به هم وصل می‌شوند تا عمل تقطیر انجام گیرد و گلاب خالص در پارچ ریخته و فرآوری شود. گلاب به شکل کارخانه‌ای و ابزار صنعتی پیشرفته نیز تهیه میشود، اما چیزی که مردم را به کاشان می‌کشاند تا شیشه‌ای گلاب ناب تهیه کنند همین مراسم سنتی با دیگ و تغار مسی است.
لوازم مورد نیاز برای گلاب گیری
لوازم مورد نیاز برای گلاب گیری در روش سنتی شامل مواردی میشود که در زیر به آنها اشاره میکنیم.
- حوض آب
- دستگاه حرارتی
- دیگ مسی
- تغار مسی
- پارچ بزرگ دسته‌دار مسی
- چهار نی یا لوله رابط بین دیگ و پارچ
چند نوع گلاب داریم؟
اگر تجربه استفاده از گلاب را داشته باشید به خوبی می‌دانید که تنها در لاین خوراکی، چندین نوع گلاب داریم و جالب است بدانید گلاب مصارف دیگری نیز دارد. از مایعی خوشبو صحبت میکنیم که خواص درمانی، کاربرد خوراکی، استفاده در محصولات آرایشی و عطریجات دارد. در این بخش با انواع گلاب و کاربرد هر کدام بیشتر آشنا می‌شویم.
- گلاب سبک: این گلاب بیشتر مصرف خانگی داشته و غلظت پایین‌تری دارد. میزان آب به گل در تهیه این نوع گلاب ۸۰ لیتر به ۲۰ کیلو است و تقریبا ۴۰ لیتر گلاب حاصل میشود.
- گلاب سنگین: این نوع از گلاب غلظت بیشتری نسبت به گلاب سبک دارد و با کیفت بالا در مصارف خانگی به‌کار می‌رود. گلاب ممتازی که برای تهیه آن از نسبت ۸۰ لیتر آب به ۳۵ کیلو گل استفاده می‌کنند که از این دیگ ۴۰ لیتر گلاب به دست می‌آید.
- گلاب دو آتشه: نام این گلاب برای کسانی که طعم تلخ و گس آن را چشیده‌اند آشناست. تهیه گلاب دو آتشه کمی متفاوت است. در فرایند تولید آن از گلاب و گل استفاده میشود و خبری از استفاده آب به شکل مستقیم نیست. عمل تقطیر در این نوع گلاب، دوبار انجام میشود و غلظت بالاتری نسبت به نوع سبک و سنگین دارد.
- گلاب سه آتشه: نوعی دیگری از این مایع خوش عطر و طعم که در مراسم گلاب گیری کاشان تهیه میشود، گلاب سه آتشه است. در این روش گل‌ها به همراه گلاب دو آتشه در یک دیگ ریخته می‌شوند و عمل تقطیر سه بار صورت می‌گیرد. تولید این نوع گلاب چون کاربرد کمتری دارد، پایین‌تر است.
- گلاب پس آب: در انتها به تولید گلاب پس آب می‌رسیم که یکی از روش‌های گلاب گیری کاشان است. در تهیه این نوع گلاب بر روی تفاله گل‌های باقی‌مانده در دیگ، آب می‌ریزند و مجدد تقطیر می‌کنند تا گلابی رقیق به نام پس آب حاصل شود. عطر، طعم و کیفیت این نوع نسبت به سایر گلاب‌ها پایین‌تر است و بیشتر برای استفاده در مراسم‌ها کاربرد دارد.
سفر به کاشان در اردیبهشت فرصتی خاطره انگیز
دومین ماه سال، زمانی که دیگر هیچ گلی در خواب نیست و همه برای رسیدن عجله دارند؛ زمان رفتن به کاشان است تا از دیدن دلبری گل‌های آن، جا نمانید. سفر به کاشان در اردیبهشت فرصتی خاطره انگیز برای گردشگران است تا هم به دیدن مراسم گلاب گیری کاشان برسید و هم از جاهای دیدنی نیاسر کاشان، خانه های تاریخی کاشان و گشت و گذار در طبیعت خوشبو لذت ببرید. کاشانی‌ها میزبان بهاری پرمهر برای گردشگران طبیعت‌دوست هستند و هر ساله بیشترین میزان گردشگر را در فصل بهار و ماه اردیبهشت تجربه می‌کنند.
گل محمدی
اهمیت جشن گلاب گیری
سخن آخر
هر صبح که زنان و دختران با دامن‌های پرگل و چهره خندان از باغ بیرون می‌زنند تا کنار مردانی باشند که دیگ‌های بزرگ را محیای گلاب گیری می‌کنند؛ خواستنی‌ترین چهره این شهر را به رخ می‌کشند. اینکه تنبلی را کنار بگذاریم از دل‌مشغولی‌های زندگی کمی فاصله بگیریم و از فرصت‌هایی که برای تفریح و گردش داریم ساده نگذریم یعنی هنوز قدر خودمان و زندگی را می‌دانیم. مراسم گلاب گیری کاشان هر ساله جمعیت عظیمی از گردشگران را روانه این شهر می‌کند تا فرصت پیش آمده را از دست ندهند.
بسبار عالی بود و برای کسی مثل من که قصد سفر به اینجا رو داره مفید بود. قبلا گلاب دو اتشه رو استفاده کردم ولی نمیدونستم چطور درست میشه
یحیی عزیز از اینکه مقاله مون رو دوس داشتین بسیار خرسندیم. اگر قصد سفر به کاشان رو دارین پیشنهاد میکنیم این مقالات رو هم حتما نگاهی بندازین.
جاهای دیدنی کاشان:
https://www.iranhotelonline.com/blog/post-758/%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86/
جاهای دیدنی نیاسر کاشان:
https://www.iranhotelonline.com/blog/sightseeing-places-niaser-kashan/
و برای اقامت اگر دوس داشتین، طیف خوبی از هتل های کاشان:
https://www.iranhotelonline.com/kashan-hotels/